سؤال ۱۹۱: لطفا زندگی نامه حضرت علیسی مسیح علیه السلام را توضیح دهید؟
پاسخ ۱۹۱: حضرت مریم سلام الله علیها از جمله زنان نمونه و برجسته تاریخ بشریت است که به جهت وارستگی، پروردگار عالم او را پاکیزه کرد و بر زنان جهان برگزید.[۱] پدرش عمران مردی پارسا و عالم، از بزرگان بنی اسرائیل و مادر او حنه بانویی مؤمن و معتقد بود.[۲] حنه زمانی که باردار بود نذر کرد فرزندش را بعد از تولد برای خدمتگزاری به بیت المقدس ببرد . گرچه در آن زمان در خدمت گزاری مسجد از پسران بیشتر استفاده می شد . اما مادر به عهد خویش باقی ماند و دخترش را در همان کودکی به خدمتگزاری مسجد فرستاد.[۳]
مریم که قبل از ولادت، پدرش را از دست داده بود، نیازمند شخصی متعهد و شایسته بود تا در زندگی از او پشتیبانی کند و امورش را متکفل گردد . اصالت خانوادگی و شخصیت با عظمت و نورانیش، علماء و دانشمندان بنی اسرائیل از جمله زکریا – شوهرخاله اش – را برآن داشت تا در قبول سرپرستی او قدم پیش گذارند . پس از شور و تبادل نظر و نهایتا قرعه کشی، قرار شد زکریا که فردی وارسته و عالم بود و بیشتر اوقاتش را در مسجد سپری می کرد، مسئولیت نگهداری مریم را به عهده گیرد تا بزرگ شود.[۴]
مریم تمام مدت شبانه روز خود را در مسجد، به عبادت و بندگی خدا می گذراند . روزها را روزه می گرفت و شبها را تا صبح به مناجات با پروردگار مشغول بود . وی چنان محو دلدادگی به درگاه حق شده بود که خداوند بارها او را به مائده های آسمانی مهمان کرد که موجب شگفتی اطرافیان گردید .
تولد حضرت عیسی علیه السلام
حضرت عیسی (علیهالسّلام) تولدی منحصر به فرد و شگفتانگیز داشتهاند. مادرشان حضرت مریم (سلاماللهعلیها)، دختر حنا و عمران بود. حنا، مریم (سلاماللهعلیها) را از همان ابتدا به معبد سپرد و او نیز تحت اشراف حضرت زکریا (علیهالسّلام) دختری پاکدامن، مؤمن، متقی و پرهیزکار پرورش یافت. مریم (سلاماللهعلیها) همچنان در معبد به سر میبرد تا آنکه روزی جبرائیل (علیهالسّلام) از جانب حق تعالی مژده ولادت حضرت عیسی علیه السلام را برای او آورد که: «ای مریم خداوند تو را به کلمهای (وجود با عظمتی) از طرف خودش بشارت میدهد که نامش مسیح عیسی پسر مریم است در حالی که در این جهان و جهان دیگر صاحب شخصیت خواهد بود و از مقربان (الهی) است».[۵]
مریم شگفتزده شد، بر خود لرزید و چنین گفت: «پروردگارا ممکن است فرزندی برای من باشد در حالیکه انسانی با من تماس نگرفته است؟! فرمود:
«خداوند اینگونه هر چه را بخواهد میآفریند؛ هنگامی که چیزی را مقرر دارد (و فرمان هستی آنرا صادر کند) فقط به آن میگوید موجود باشد، آن نیز فوراً موجود میشود».[۶]
در کتب و منابع، روایات فراوانی در چگونگی تولد حضرت عیسی (علیهالسّلام) بیان شده که کتاب تاریخ پیامبران تالیف علامه مجلسی از آن جمله است.[۷]
وضع حمل
پس از آنکه حضرت مریم (سلاماللهعلیها) حامله شد، در خلوت خویش نه تنها ترس و ناراحتی از تهمتهای آینده او را نگران کرده بود، بلکه تنهائی وضع حمل بدون دوست و یاور او را نیز میآزرد. در این حالات صدائی شنید که میگفت: «غمگین مباش! پروردگارت زیر پای تو چشمه آبی (گوارا) قرار داده است».[۸]
این صدای فرزند او عیسی (علیهالسّلام) بود که میگفت: «و این تنه نخل را به طرف خود تکان ده، رطب تازهای بر تو فرو میریزد (از این غذای لذیذ) بخور و (از آن آب گوارا) بنوش و چشمت را (به این مولود جدید) روشندار و هرگاه کسی از انسانها را دیدی (با اشاره) بگو من برای خداوند رحمن روزهای نذر کردهام؛ بنابراین امروز با هیچ انسانی سخن نمیگویم (و بدانکه این نوزاد خودش از تو دفاع خواهد کرد)».[۹]
بازگشت به سوی قوم
مریم (سلاماللهعلیها) ابتدا از نگرانی و ترس از خدا آرزوی مرگ میکرد؛ امّا به او اطمینان داده شد کسی که این مولود مقدس را به او داده پشتیبانی و دفاع از او را نیز به عهده خواهد داشت. پس مریم (سلاماللهعلیها) عیسی را نزد قوم خود برد. قوم او با دیدن مریم (سلاماللهعلیها) و نوزاد همراهش شگفتزده شدند. گروهی او را سرزنش و ملامت کردند و گروهی نیز در تقوای مریم (سلاماللهعلیها) شک کردند. بعضی گفتند: «ای مریم کار بسیار عجیب و بدی انجام دادی».[۱۰]
و بعضی گفتند: «ای خواهر هارون! نه پدرت مرد بدی بود و نه مادرت زن بدکارهای».[۱۱]
مریم (سلاماللهعلیها) به فرمان حضرت حق سکوت کرد و به عیسی (علیهالسّلام) اشاره نمود تا آنها جوابشان را از کودک بگیرند و این کار باعث تعجب بیشتر آنها شد و گفتند تو ما را مسخره میکنی. ما چگونه با کودکی که در گهواره است، سخن بگوئیم.[۱۲]
سخن گفتن در گهواره
در این هنگام کودک زبان به سخن گشود و گفت: «من بنده خدایم، او کتاب (آسمانی) به من داده و مرا پیامبر قرار داده است و مرا (هر جا که باشم) وجودی پربرکت قرار داده و تا زمانی که زندهام مرا به نماز و زکات توصیه کرده است و مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده و جبّار و شقی قرار نداده است و سلام (خدا) بر من در آن روز که متولد شدم و در آن روز که میمیرم و از آن روز که زنده برانگیخته خواهم شد».[۱۳]
عیسی در دفاع از مادر با عالیترین شکل ممکن و منطقیترین روش گفتار، موضوع را از همان ابتدا تغییر میدهد و به جای هر سخنی به معرفی خود میپردازد.[۱۴]
پیامبری حضرت عیسی علیه السلام
حضرت عیسی از جانب پروردگار به نبوت برگزیده شد و چون دیگر پیامبران ادامهدهنده رسالت عظیم هدایت و راهبری بشر بود. خداوند متعال در آیۀ زیر ویژگیهای حضرت عیسی (علیهالسّلام) را به عنوان یک پیامبر چنین میفرماید:
«یاد کن نعمتی را که به تو و مادرت بخشیدم. زمانی که تو را با روح القدس تقویت کردم؛ که در گهواره و به هنگام بزرگی با مردم سخن میگفتی و هنگامی که کتاب و حکمت و تورات و انجیل را به تو آموختم و هنگامی که به فرمان من از گِل، چیزی به صورت پرنده میساختی و در آن میدمیدی و به فرمان من پرندهای میشد و کور مادر زاد و مبتلا به بیماری پیسی را به فرمان من شفا میدادی و مردگان را (نیز) به فرمان من زنده میکردی و هنگامیکه بنیاسرائیل را از آسیب رساندن به تو باز داشتم در آن موقع که دلایل روشن برای آنها آوردی. ولی جمعی از کافران آنها گفتند: اینها جز سحر آشکار نیست».[۱۵]
این آیه علاوه بر بیان بعضی از معجزات حضرت عیسی (علیهالسّلام) به عنوان پیامبر، به مساله تربیت الهی هر پیامبر صاحب رسالت از ابتدای تولد اشاره میکند.[۱۶]
عروج حضرت عیسی علیه السلام
گرایش روزافزون مردم و یهودیان به دین حضرت عیسی (علیهالسّلام)، وحشت و نگرانی رؤسای یهود را برانگیخت و به قصد کشتن عیسی (علیهالسّلام) امپراطور روم را با خود همراه کردند، ولی با مشیّت و قدرت الهی نقشه قتل آنان به سرانجام نرسید، بلکه به اشتباه به جای حضرت عیسی (علیهالسّلام) شخصی بنام «یهودا اسخر یوطی» را به قتل رساندند.[۱۷]
عروج به روایت قرآن
قرآن کریم داستان کشتن حضرت عیسی (علیهالسّلام) را چنین نقل میکند:
«و گفتارشان که: ما مسیح عیسی بن مریم پیامبر خدا را کشتیم، در حالیکه نه او را کشتند و نه بر دار آویختند؛ لکن امر بر آنها مشتبه شد. و کسانی که در مورد (قتل) او اختلاف کردند، از آن در شک هستند و علم به آن ندارند و تنها از گمان پیروی میکنند؛ و قطعاً او را نکشتند؛ • بلکه خدا او را به سوی خود، بالا برد و خداوند توانا و حکیم است.»[۱۸]
عروج به روایت حدیث
حدیث موثقی از حضرت رضا (علیهالسّلام) منقول است که: «مشتبه نشد امر کشته شدن و مردن احدی از پیغمبران و حجتهای خدا بر مردم به غیر از عیسی بن مریم که او را زنده از زمین بالا بردند و روحش را در میان آسمان و زمین قبض کردند و چون به آسمان رسید حق تعالی روحش را به بدنش باز گردانید…»[۱۹]
به آسمان رفتن حضرت عیسی علیه السلام
البته نسبت به وفات حضرت عیسی (علیهالسّلام) اختلاف نظر وجود دارد و لذا مرحوم مجلسی بعد از ذکر آیه ۵۵ آل عمران[۲۰] که دربارۀ حضرت عیسی (علیهالسّلام) «توّفی» به کار برده شده میفرماید: در تفسیر این آیه بعضی گفتهاند «توّفی» به معنی مرگ است و خداوند اول او را میمیراند و بعد از سه ساعت او را زنده کرده و به آسمان میبرد و بعضی گفتهاند که مردن آن حضرت بعد از آمدن، زمین در آخر الزمان خواهد بود.[۲۱]
مسیحیت بعد از عیسی علیه السلام
وظیفه تبلیغ دین مسیحیت بعد از حضرت عیسی (علیهالسّلام) بر عهده شاگردان، رسولان و مبلغان بعد از ایشان از جمله پُطرس بود که در این راستا بیشترین زحمتها را متحمل شدند و موفقیتهای زیادی را نیز کسب کردند؛
تحریف مسیحیت
ولی متاسفانه بعضی از شاگردان ایشان همچون پلوس اولین انحرفات را در دین مسیح به وجود آوردند که بهترین آن اعتقاد شرکآمیز به تثلیث و موجود الهی بودن حضرت عیسی (علیهالسّلام) بود که طبق بعضی تحلیلها این انحرفات ناشی از گرایشات پلوس به تعالیم آیینهای هنری بوده است.[۲۲]
برای آگاهی بیشتر پاسخ زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: نقش حضرت عیسی (ع) در زمان ظهور امام زمان (عج)، پاسخ شماره ۹۵٫
[۱] . سوره آل عمران، آیه ۴۲ .
[۲] . بحارالانوار، ج ۱۴، ص ۱۹۴ .
[۳] . همان، ص ۱۹۵٫
[۴] . تفسیر نمونه، ذیل آیات ۳۷ و ۴۳، سوره آل عمران .
[۵] . سوره آل عمران، آیه ۴۵٫
[۶] . سوره آل عمران، آیه ۴۷٫
[۷] . مجلسی، محمد باقر، تاریخ پیامبران و بعضی از قصههای قرآن (حیوة القلوب ج۲) تحقیق سید علی امامیان، انتشارات سرور، ۱۳۸۰ ه. ش، چاپ چهارم.
[۸] . سوره مریم، آیه ۲۴٫
[۹] . سوره مریم، آیات ۲۵-۲۶٫
[۱۰] . سوره مریم آیه ۲۷٫
[۱۱] . سوره مریم، آیه ۲۸٫
[۱۲] . سوره مریم، آیه ۲۹٫
[۱۳] . سوره مریم، آیات ۳۰-۳۳٫
[۱۴] . پور میر، میر جلال، داستانهائی از پیامبران (۶)، حضرت عیسی (علیهالسّلام)، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۴ ه. ش، چاپ دوم، ص۱۹.
[۱۵] . سوره مائده، آیه ۱۱۰٫
[۱۶] . بهشتی، احمد، عیسی (علیهالسّلام) پیام آور اسلام، انتشارات اطلاعات، ۱۳۷۳، ه. ش، چاپ اول، ص۲۶۸.
[۱۷] . پور میر، میر جلال، داستانهائی از پیامبران (۶)، حضرت عیسی (علیهالسّلام)، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۴ ه. ش، چاپ دوم، ص۳۸.
[۱۸] . سوره نساء، آیات ۱۵۷-۱۵۸٫
[۱۹] . مجلسی، محمد باقر، تاریخ پیامبران و بعضی از قصههای قرآن (حیوة القلوب ج۲) تحقیق سید علی امامیان، انتشارات سرور، ۱۳۸۰ ه. ش، چاپ چهارم، ص۱۱۹۳.
[۲۰] . سوره آل عمران، آیه ۵۵٫
[۲۱] . مجلسی، محمد باقر، تاریخ پیامبران و بعضی از قصههای قرآن (حیوة القلوب ج۲) تحقیق سید علی امامیان، انتشارات سرور، ۱۳۸۰ ه. ش، چاپ چهارم، ص۱۱۸۷.
[۲۲] . وفیقی، حسین، آشنائی با ادیان بزرگ، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و مؤسسه فرهنگی طه و مرکز جهانی علوم اسلامی، شرکت چاپ و نشر بازرگانی، ۱۳۷۹ ه. ش، چاپ اول، ص ۱۲۳-۱۴۷٫