سؤال ۱۰۹: چه چیزهایی در این زمان و آینده که عصر ظهور می باشد، مهدویت را تهدید می کند؟ لطفاً با ذکر منبع آسیب های معارف مهدویت را نام ببرید.
پاسخ ۱۰۹: برای رسیدن به پاسخی جامع نخست لازم است تعریفی از مهدویت ارائه نماییم، سپس آسیب ها و آفاتی را که احیاناً آن را مورد تهدید قرار می دهد، مورد بررسی قرار دهیم.
مهدویت عبارت است از: باور به وجود حضرت مهدی (عج) به عنوان امام دوازدهم که به مصلحت و امر الاهی فعلاً در پس پردۀ غیبت بوده و روزی پس از آن که دنیا پر از ظلم و جور شد، ظهور خواهد نمود و دنیا را پر از عدل و داد می نماید و شیعیان آن حضرت در انتظار چنین روزی هستند.
راوی می گوید از امام رضا (ع) انتظار فرج را سؤال كردم، حضرت فرمود: “فرج يكى از گشايش ها است و چه نيكو است صبر كردن و انتظار فرج كشيدن.[۱]
هر پدیده ای در عالم آفتى دارد كه مايۀ فساد آن مىشود.[۲] پس برای حفظ هر پدیده ای از آفت و در نهایت از تباه و نابودی، نخست لازم است آن آفات شناخته شده، سپس جهت رفع و از بین بردن آن همّت گماشت. اموری که به عنوان تهدید مهدویت شمرده می شوند همان آفاتی هستند که می توانند موجب آسیب هر پدیده ای باشند، و این موارد بسیارند که به برخی از آنها به طور مختصر اشاره می کنیم.
- در روایتی امام علی (ع) می فرماید: براى هر چيز آفتي است و آفت خير، همنشين بد است.[۳]
اگر بهترین قانون به دست مجریان ناشایست قرار بگیرد، اگر گرانبهاترین اشیا به دست نااهلان گرفتار شود، نه از قانون خبری خواهد بود و نه از آن چیز باارزش. مهدویت نیز از این قاعده و قانون مستثنا نخواهد بود، مدعیان دروغین همان افراد فاسد، شیاد و نااهلی هستند که با تمسک به گوهر گرانبهای مهدویت، آن را با آفت ادعادی سخیف خود مورد آسیب و تهدید قرار داده و دست آویزی برای دشمنان شیعه و وهابیت قرار می دهند. البته خود این ادعاها دلیل بر واقعیت این باور و عقیده است؛ چرا که همیشه جعل به دنبال واقعیت است و الّا همان طور که مثلاً اسکناس ۷۰۰۰ تومانی هیچ وقت جعل نشد همین طور نباید ادعای مهدویت می شد.
- جهل: یکی از اموری که همیشه حقیقت ها را تهدید می کند جهل و ناآگاهی دوستان است که موجب آسیب خواهد شد.
امام علی (ع) می فرماید: “دو كس پشت مرا شكستند: عالم بىبند و بار، و جاهل عبادت پيشه؛ آن با پرده درى به عقائد مردم آسيب مىرساند، و اين با عبادت ابلهانه مردم را مىفريبد”.[۴]
امروزه به وضوح خطر دوستان ناآگاه و جاهل را مشاهده می کنیم که به اسم انتظار چه آسیب هایی بر تفکر مهدویت وارد نمودند. آنهایی که به اسم انتظار در مقابل ظلم و ستم سکوت نمودند و آب به آسیاب دشمنان ریختند. و یا هر چند وقت با دیدن چند علامت به ظاهر نشانۀ ظهور، منتظران را با تعیین تاریخ به ظهور قریب الوقوع آن حضرت نوید می دهند که این گونه تعیین وقت ها علاوه بر این که در روایات ما مورد نکوهش قرار گرفته، بلکه موجب دلسردی و ناامیدی منتظران واقعی ایشان (عج) خواهد شد.
فضيل بن يسار می گوید به امام باقر (ع) عرض كردم براى اين كار (ظهور امام زمان) وقتى هست؟ فرمود: وقت تعيينكنندگان دروغ مي گويند- تكرار مي كنم- وقت تعيينكنندگان دروغ مي گويند، همانا موسى (ع) هنگامى كه بنا به دعوت پروردگارش بيرون رفت به آنان سى روز وعده داد و چون خداوند بر آن سى روز ده روز افزود قومش گفتند: وعدهاى كه موسى به ما داده بود بر خلاف شد و كردند آنچه كردند.[۵]
ج. دنیا پرستی: بدون تردید آن که عاشق واقعی است نه تنها از معشوقش بی گانه نیست که صد البته خودش را با معشوقش تطبیق داده و به رنگ او در می آید.[۶] از این رو است که گفته اند منتظر مصلح خودش باید صالح باشد.
“انتظار” معمولا به حالت كسى گفته مىشود كه از وضع موجود ناراحت است و براى ايجاد وضع بهترى تلاش مىكند؛ مثلاً، بيمارى كه انتظار بهبودى مىكشد، يا پدرى كه در انتظار بازگشت فرزندش از سفر است، از بيمارى و فراق فرزند ناراحتند و براى وضع بهترى مىكوشند.
همچنين تاجرى كه از بازار آشفته ناراحت است و در انتظار فرو نشستن بحران اقتصادى مىباشد اين دو حالت را دارد “بي گانگى با وضع موجود” و “تلاش براى وضع بهتر”. بنابر اين مسئله انتظار حكومت حق و عدالت “مهدى” و قيام مصلح جهانى در واقع مركب از دو عنصر است، عنصر “نفى” و عنصر”اثبات” عنصر نفى همان بي گانگى با وضع موجود و عنصر اثبات خواهان وضع بهترى بودن است. و اگر اين دو جنبه در روح انسان به صورت ريشهدار حلول كند سرچشمه دو رشته اعمال دامنهدار خواهد شد. اين دو رشته اعمال عبارت اند از ترك هر گونه همكارى و هماهنگى با عوامل ظلم و فساد و حتى مبارزه و در گيرى با آنها از يك سو، و خود سازى و خود يارى و جلب آمادگي هاى جسمى و روحى و مادى و معنوى براى شكل گرفتن آن حكومت واحد جهانى و مردمى از سوى ديگر. و خوب كه دقت كنيم مىبينيم هر دو قسمت آن سازنده و عامل تحرك و آگاهى و بيدارى است.[۷]
د. نشان دادن چهره‌ای خشن از امام عصر (علیه السلام): برخی از افراد به علت نداشتن نگاه جامع به دین و بدون بررسی دقیق روایات و سند آنها، به شنیده‌ها اکتفا کرده و چهره‌ای خشن از امام عصر (علیه السلام) که امام رحمت است، ارائه می‌دهند.
امام رضا (علیه السلام) در این زمینه فرموده‌اند: “الإمام الانیسُ الرَّفیقُ و الوالِد الشَّفِیق و الأخُ الشّفِیق و الأمّ البرّة بِالوالِد الصَّغِیر و مَفزَعِ العباد فِی الدَّاهِیَةِ الناد”.[۸] امام همدمی سازگار، پدری مهربان، برادری تنی، مادری خوش‌رفتار با کودک خردسال و پناه مردم در پیش‌آمدها و کارهای بزرگ است.
همچنین امام (علیه السلام) به یکی از یارانشان می‌فرمایند: “یا ابا ابراهیم هو المفرّج لِلکَرب عَن شیعته بعد ظَنّـِکَ شَدید و بلاءٍ طویلٍ و جور فطوبی لمن أدرک ذلک الزمان”.[۹] ای ابا ابراهیم! حضرت مهدی (علیه السلام) رنج و غم شیعه را پس از یک دوره‌ی سخت و بلایی طولانی و سستی دراز می‌زداید و گشایش می‌آفریند. خوشا آنان که آن زمان را درک کنند.
برای آگاهی بشتر نمایه های زیر را مطالعه کنید:
نمایه: امام زمان عج و دانستن وقت ظهور، پاسخ شماره ۸۵٫
نمایه: فضیلت و اعمال شب نیمه شعبان در مفاتیح الجنان، پاسخ شماره ۷٫
نمایه: نقش حضرت عیسی (ع) در زمان ظهور امام زمان (عج)، پاسخ شماره ۹۵٫
[۱] بروجردى، سيد محمد ابراهيم، تفسير جامع، ج۳، ص: ۲۹۳ و ۲۹۴، انتشارات صدر، تهران، چاپ ششم ، ۱۳۶۶ ش .
[۲] پاينده، ابو القاسم، نهج الفصاحة مجموعه كلمات قصار حضرت رسول ص، ۶۳۲، ح ۲۲۵۵، ناشر دنياى دانش، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۸۲ ش.
[۳] تمیمی آمدی، عبدالواحد بن محمد، غررالحكم و درر الکلم، ص : ۴۳۱، ۹۸۴۳، انتشارات دفتر تبلیغات، قم، ۱۳۶۶ هـ ش.
[۴] کراجکی، ابو الفتح، معدنالجواهر، ص ۲۶، کتابخانه مرتضویه، تهران، ۱۳۹۴ هـ ق.
[۵] فهرى زنجانى، سيد احمد، غيبت نعمانى، فهرى، ص ۳۴۶ و ۳۴۷، ناشر دار الكتب الاسلاميه، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۲ ش.
[۶] در شعری منسوب به امام صادق (ع) می خوانیم که می فرماید: لو کان حبّک صادقاً لأطعته لأنّ المحبّ لمن یحبّ مطیع.
[۷] مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، ج ۷، ص ۳۸۱ و ۳۸۲، ناشر دار الكتب الإسلامية، تهران، چاپ اول، ۱۳۷۴ ش.
[۸] . کلینی، اصول کافی، ج ۱، ص ۲۰۰ .
[۹] . علامه مجلسی، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۹ .