سؤال ۷۶: نظر علمای اسلام در مورد ازدواج دختران دوقلوی به هم چسبیده چیست؟ حکم ازدواج با دو خواهر بطور همزمان چطور؟ آیا حرام است؟
پاسخ ۷۶: این مسئله از چند جهت قابل بحث و بررسی است که هر کدام می تواند احکام جداگانه ای داشته باشد.
- یا این دوقلوها هر دو دختر هستند.
- یا هر دو پسر هستند.
- یا یکی دختر و دیگری پسر هستند.
- هر دو دارای دو جسم کاملا مجزا بوده (از قبیل: آلت تناسلی جداگانه) و تنها در بعضی ناحیه به همدیگر چسبیده شده اند.
- آنها دارای یک آلت تناسلی هستند.
در فرض یک تا چهار مراجع عظام تقلید فرموده اند تا زمانی که ضرورتی برای ازدواج نباشد باید از ازدواج صرف نظر کنند، و اگر ضرورت قطعی و غیر قابل اجتناب بود هر کدام می توانند همسری انتخاب کنند. ولی باید مسائل مربوط به محرم و نامحرم و دیگر وظائف شرعیه را رعایت نمایند.
اما در مسئله پنجم که هر دو دارای یک آلت تناسلی هستند، چند فرض به شرح زیر برای آنها قابل تصور است:
- هر دو یک احساس کاملا مشترک از آلت تناسلی دارند. اگر هر دو بطور یکسان و همزمان می توانند از آلت تناسلی مشترک خود لذات را احساس کنند، اما در بقیه اعضاء مثل سر از همدیگر مجزا هستند، در صورتی که بلحاظ پزشکی نتوانند آلت تناسلی جداگانه ای برای هر یک ایجاد کنند، و نیز برای ازدواجشان ضرورت قطعی و غیر قابل اجتناب باشد، آنها می توانند با یک مرد بطور همزمان ازدواج کنند.
- هر دو احساس متفاوتی از آلت تناسلی دارند. در صورتی که احساس آنها از آلت تناسلی متفاوت باشد، یعنی هر کدام بتوانند این مسئله را جداگانه کنترل کنند در آن صورت می توانند با در نظر گرفتن شروط ذکر شده در فرض قبلی به نوبت به ازدواج مرد واحدى در آیند. به این ترتیب که آن فرد یکى را به عقد خود در آورد و بعد از طلاق و گذشتن عدّه، دیگرى را عقد کند (البتّه براى این که گرفتار مشکلات طلاق هاى متعدّد نشوند مى توانند از عقد موقّت استفاده کنند). در این صورت لازم است که هر کدام در زمانی که در عقد ازدواج با آن مرد نیستند مراعات وظایف شرعیه را بکنند.
- آلت تناسلی تنها به یکی از آنها تعلق دارد. در این صورت با در نظر گرفتن فروض قبلی ذکر شده در دو حالت پیشین می توانند با یک مرد به شروطی که ذکر شد ازدواج کنند. آلت تناسلی به هر یک که تعلق دارد در همان زمان ازدواج می تواند دخول صورت گیرد. و در صورتی که وی را طلاق داد و عده گذشت و با فرد دیگری ازدواج کرد نمی تواند دخول داشته باشد. یعنی ازدواج به شرط عدم دخول.
نکته: از آنجا كه اين گونه مسائل بسيار نادر است، طبعاً احكام آن هم عجيب به نظر مى‌رسد.
پاسخ مراجع عظام تقلید (حفظهم الله) در مورد این سؤال به شرح زیر می باشد.
امام خمینی (ره): می توانند ازدواج کنند ولی باید مراعات وظایف شرعیه را بنمایند.[۱] ایشان در پاسخ به این سؤال که دو دختر بچه ای که سر هر دو به هم وصل شده است، وقتی که کبیره شدند راجع به شوهر کردن تکلیفشان چه می باشد؟ می فرمایند: مجرد وصل سرهای آن دو نفر مانع ازدواج نیست و با مراعات وظایف و شرایط شرعیه می توانند ازدواج کنند.[۲]
آیت الله بهجت (ره): بعض موارد آن مشكل است.[۳]
آیت الله تبریزی (ره): تا وقتى كه دوقلوها به هم چسبيده هستند ازدواج با آنها اشكال دارد، و اللّه العالم.[۴]
آیت الله سیستانی: دو قلوهای به هم چسبیده نمی توانند با هیچ کس ازدواج نمایند.[۵]
آیت الله مکارم شیرازی: اگر دوقلوها پسر و ديگرى دختر باشد، در صورتى كه ضرورتى نباشد بايد از ازدواج صرف نظر كنند، و اگر ضرورت قطعى و غير قابل اجتناب باشد، هر كدام مى‌توانند همسرى انتخاب كنند. ولى تا آنجا كه ممكن است بايد جهات مربوط به محرم و نامحرم را رعايت نمايند، و از آنجا كه اين گونه مسائل بسيار نادر است، طبعاً احكام آن هم عجيب به نظر مى‌رسد.[۶]
اگر هر دو دختر باشند: در صورتى که بتوانند ترک ازدواج و عمل به احتیاط کنند و به عسر و حرج شدید گرفتار نشوند، احتیاط آن است که از ازدواج صرف نظر نمایند و اگر ناچار از ازدواج ند، آن دو دختر مى توانند به نوبت به ازدواج مرد واحدى در آیند. به این ترتیب که یکى را به عقد خود در آورد و بعد از طلاق و گذشتن عدّه دیگرى را عقد کند (البتّه براى این که گرفتار مشکلات طلاق هاى متعدّد نشوند مى توانند از عقد موقّت استفاده کنند).
اگر هر دو پسر باشند: در مورد دو پسر نیز احتیاط آن است که اگر ممکن است ازدواج نکنند و در صورت ضرورت انتخاب یک همسر در زمان واحد جایز نیست، ولى مى توانند به طریق بالا با یک زن ازدواج کنند و به هر حال با توجّه به این که وجود چنین افرادى بسیار کم است ذکر این احکام شرعى نیز اگر عجیب به نظر برسد، جاى بحث و گفتگو نیست.[۷]
حکم ازدواج با دو خواهر:
مراجع عظام تقلید: انسان نمى‌تواند با دو خواهر، اگر چه رضاعى باشند يعنى بواسطۀ شير خوردن، خواهر يكديگر شده باشند ازدواج كند و چنانچه دو زن را عقد كند و بعد بفهمد خواهر بوده‌اند، در صورتى كه عقد آنان در يك وقت بوده هر دو باطل است و اگر در يك وقت نبوده، عقد اولى صحيح و عقد دوّمى باطل مى‌باشد.
آیات اراكى، خوئى، تبريزى: در صورتى كه عقد آنان در يك وقت بوده شوهر مخيّر است هر كدام را بخواهد اختيار كند ..صافى: در صورتى كه عقد آنان در يك وقت بوده در اختيار هر يك از آنها مخيّر است ولى احتياط ترك نشود به طلاق هر دو و عقد جديد به يكى از آنها ..[۸]
برای آگاهی بیشتر به پاسخ های زیر مراجعه فرمایید:
نمایه: نحوه خواندن صیغه ازدواج دائم و موقت بدون حضور شاهد، پاسخ شماره ۷۴٫
نمایه: تمدید عقد موقت / عدّه زنان در ازدواج موقت، پاسخ شماره ۳۴٫
نمایه: ازدواج: زمان مبهم در صیغه عقد موقت، سوال شماره ۱۸٫
نمایه: پرداخت مهریه در ازدواج موقت، سوال شماره ۲۱٫
نمایه: اجازه پدر در ازدواج موقت و دائم، سوال شماره ۲۳٫
[۱] . استفتاءات (امام خمينى)، ج۳، ص: ۱۲۵، مسأله ۱۲۱٫
[۲] . همان، مسأله ۱۲۲٫
[۳] . استفتائات بهجت، ج ۴، ص ۱۲۰، مسأله ۴۹۹۹؛ مرکز تنظیم و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی بهجهت (قدس سره)، احکام متفرقه ازدواج، س ۴۴۶٫
[۴] . استفتائات جدید تبریزی، ج ۲، ص ۳۳۴، مسأله ۱۳۷۷٫
[۵] . پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، پرسش و پاسخ، ازدواج.
[۶] . استفتاءات جديد (مكارم)، ج۳، ص: ۲۷۳، س ۷۲۹
[۷] . همان، ج۱، ص ۲۴۶، س ۸۷۴؛ پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، پرسش و پاسخ، ازدواج دوقلوهای هم جنس چسبیده به هم.
[۸] . توضیح المسائل (محشی – امام خمینی)، ج ۲، ص ۵۱۰، مسأله ۲۴۸۳