سؤال ۹۳: اگر قرآن یا انگشتری که حاوی اسماء متبرکه است، درون چاه دستشویی خانه بیفتد که بیرون آوردن آن و یا استفاده نکردن از این مستراح تا زمانی که اطمینان به از بین رفتن قرآن یا اسماء متبرکه حاصل گردد، باعث عسر و حرج شدید بوده و بسیار مشکل است، همچنین مستراحی دیگری جهت رفع قضاء حاجت وجود نداشته و ایجاد چاه دیگری ممکن نباشد، در آن صورت حکم استفاده از این مستراح چیست؟ حکم شرعی افتادن قرآن یا انگشتر حاوی اسماء متبرکه در چاه دستشویی را بیان کنید؟
پاسخ ۹۳: اگر قرآن يا چيز محترمى ديگر در چاه مستراح بيفتد، خارج كردن آن واجب است و در صورت عدم امكان بيرون آوردن آن، در اينكه تخلّى در آن جايز است يا واجب است تا زمان يقين به پوسيدن آن از چاه استفاده نشود، اختلاف است.[۱]
در توضیح المسائل مراجع آمده است: اگر ورق قرآن يا چيزى كه احترام آن لازم است (مانند كاغذى كه اسم خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله يا امام عليه السلام بر آن نوشته شده است)، در مستراح بيفتد، بيرون آوردن و آب كشيدن آن، اگر چه هزينه داشته باشد، واجب است.
در فرض قبل، اگر بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد به آن مستراح نروند تا يقين كنند آن ورق پوسيده است.
اگر تربت در مستراح بيفتد و بيرون آوردن آن ممكن نباشد، بايد تا وقتى كه يقين نكرده‌اند به كلى از بين رفته است، از آن مستراح استفاده نكنند.[۲]
پاسخ برخی از دفاتر مراجع عظام تقلید (حفهظم الله) در خصوص افتادن انگشتر حاوی اسماء متبرکه در چاه به شرح زیر است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی): در فرض سؤال نمى‌توانيد از آن استفاده كنيد ولى براى كسانى كه علم به آن ندارند، اشكال ندارد و خبر دادن به آنها لازم نيست.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی): بايد آن چاه تخليه شود و تا انگشتر در آن است استفاده نشود البته در صورتي كه فاضلاب باشد بگونه اي كه بوسيله مجارى و لوله از آن محل دور شده باشد كه در معرض نجاست قرار نگيرد مي توان از توالت استفاده كرد.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی): به مقداری که ضرورت شدید وجود دارد و تا زمانی که امکان تخلیه چاه فراهم شود مجازند از آنجا استفاده کنند. ولی به دیگران اطلاع ندهید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی): چنانچه در چاه توالت افتاده باشد باید در صورت امکان در اسرع وقت آن انگشتر را ولو به خالی کردن چاه، بیرون بیاورند تا موقعی که آن را بیرون نیاورده اند نباید از آنجا استفاده شود. بلی، چنانچه به فاضلاب شهری متصل است اگر اطمینان داشته باشد که اسم جلاله در محل مذکور نیست و از آن جا خارج شده، تخلی در آن مکان مانعی ندارد.[۳]
برای آگاهی بیشتر پاسخ های زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: شروط پاک کردن چیز نجس: تطهیر لباس با ماشین لباسشویی، پاسخ شماره ۵۱٫
نمایه: تطهیر کامپیوتر، میز یا کمد نجس با آب، پاسخ شماره ۵۷٫
[۱] . العروة الوثقىٰ، ج ۱، ص ۱۸۳؛ توضيح المسائل مراجع (محشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۹۳، مسأله ۱۴۰٫
[۲] . توضیح المسائل (امام خمینی)، ص ۳۹، مسأله ۱۳۵٫
[۳] . استفتاء از دفاتر معظم له.