تفاوت شیعه و سنی و قضا نمودن اعمال فرد تازه شیعه شده

سؤال ۱۳۶: لطفا تفاوت شیعه و سنی و قضا نمودن اعمال فرد تازه شیعه شده را طبق نظر مراجع عظام تقلید بیان فرمایید؟ گفتنی است اینجانب که در یک خانواده آذری به دنیا آمده ام به علت این که خانواده من ملتزم به مسائل دینی نبودند مسائل دینی خود را از اهل سنت یاد گرفته و مدتی هم بر همان اساس عمل نمودم. اما بعد از آن که مذهب خود؛ یعنی مذهب شیعه را شناختم بر این اساس عمل می کنم حال اعمالی را که مدتی بر اساس فقه اهل سنت انجام داده ام صحیح است؟ آیا باید آنها را قضا بکنم؟

پاسخ ۱۳۶: هر گاه شخصى سنّى شيعه شود بر او واجب نيست كه نمازى كه در ايّام تسنّن كرده قضا كند[۱] امّا واجب است كه نمازى كه در ايّام تسنّن براو واجب بوده و از او فوت شده قضا كند.[۲]

ضمیمه: پاسخ مراجع عظام تقلید حفظم الله به این شرح است:

آیت الله العظمی مکارم شیرازی:

“لازم نیست اعمال گذشته را قضا کنید.”[۳]

آیت الله العظمی بهجت (ره):

اعمالى را كه طبق مذهب خودش يا طبق مذهب شيعه با قصد قربت به جا آورده قضا ندارد، فقط زكات را اگر بر وجه قربى به مؤمنين داده نشده بوده، دوباره بايد به اهل ايمان بدهد.[۴]

آیت الله العظمی خامنه ای:

“به هر حال اگر اعمال انجام گرفته برخلاف فتواى مرجعى كه فعلاً وظيفه تقليد از او را داريد، بوده، بايد قضا نماييد.“

آیت الله العظمی سیستانی:

“در مواردى كه اختلاف با اهل تسنن داريم چنان چه اعمال بر خلاف فقه شيعه انجام گرفته بايد اعاده شود.”[۵]

آیت الله العظمی فیاض:

اگر سنى شيعه شود، بايد آنچه از او فوت شده است قضا كند، ولى آنچه كه بر اساس مذهب خود ادا كرده باشد قضا ندارد، و چنانچه مطابق مذهب حقّه جعفرى ادا كرده باشد اگر چه مطابق مذهب خود او باطل بوده است در صورتى كه ملتفت باشد و قصد قربت از او متمشى شود، آن عمل صحيح است و قضا ندارد.[۶]

اختلاف شیعه و سنی

ما شیعیان و اهل تسنن در دو مرحله اعتقاد و احكام به شرح زیر اختلاف داریم:

الف. در مرحلۀ اعتقاد و اصول دین شیعه معتقد است:

1. اگرچه توحید اصل مشترک بین شیعه و سنی است، اما شیعه صفات خدا را عین ذاتش می داند.
2. شیعه رؤیت خدا را نه در دنیا ممكن می داند، نه در آخرت.
3. بر خلاف اهل سنت شیعه عقاب طائع و ثواب عاصی را از خدا جایز نمی‌داند.
4. شیعه قائل به جبر نیست.
5. مهم ترین باور شیعه، اعتقاد به امامت است. شیعه معتقد است كه امامت از اصول دین است و جانشین پیامبر باید معصوم باشد و دقیقاً بخاطر همین عصمتی كه غیر از خدا كسی از آن آگاهی ندارد، امام باید از طرف خدا منصوب شود و حكومت های اسلامی باید به ولایت منتهی شود.
6. شیعه اطاعت از حاكم ظالم و جائر را جایز نمی‌داند.
7. شیعه معتقد است كه مقصود‌ از اهل بیت در آیه ۳۳ احزاب، حضرت فاطمه (س) و ائمه اطهار(ع) هستند.
8. شیعه معتقد است كه انبیاء (ع) معصوم اند. نه تنها مرتكب گناه كبیره نمی‌شوند، بلكه حتی گناه صغیره را هم انجام نمی‌دهند.
9. بداء و رجعت و شفاعت هم از جمله اموری‌اند كه شیعه بدان معتقد می‌باشد.
10. شیعه بر خلاف اهل سنت جمیع صحابه را عادل نمی‌داند و می‌گوید كه در بین صحابه هم عادل وجود دارد و هم فاسق و فتوای آنها بر احدی حجت نیست.

ب. در مرحلۀ احكام:

1. شیعه تقیه را جایز می‌داند.
2. متعه كه همان ازدواج موقت است در نظر شیعه جایز است.
3. باب اجتهاد از نظر شیعه مفتوح است.
4. تعصیب و عول را شیعه در باب ارث قبول ندارد.
5. از نظر شیعه جمع بین صلاتین جایز است.
6. “حی علی خیر العمل” فصلی از فصول اذان است.
7. زیارت قبور و ائمه اطهار جایز است (ما معتقدیم که زیارت قبور نه تنها شرك نیست و عین توحید است، بلكه ثواب زیادی دارد).[۷]

برای آگاهی بیشتر پاسخ زیر را مطالعه فرمایید:

نمایه: حکم ازدواج موقت با اهل سنت بدون اذن پدر، پاسخ شماره ۸۴٫

[۱] . به شرط آنکه به مذهب خودش صحیح باشد.

[۲] . جامع عباسی و تکمیل آن (محشی، ط – جدید)، ص ۲۲۴؛ تحفه رضویه، ص ۴۵۹٫

[۳] . پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، قضای اعمال انجام شده بر طبق مذهب اهل سنت.

[۴] . استفتاءات بهجت، ج ۲، ص ۴۵۸، مسأله ۳۱۸۷٫

[۵] . استفتاء از دفاتر معظم له.

[۶] . رساله توضیح المسائل فیاض، ص ۲۵۳، مسأله ۱۰۷۲٫

[۷] . ر. ک: الجوامع و الفوارق بین السنه و الشیعه نوشته محمد جواد مغنیه؛ مع الشیعه الامامیه فی عقائدهم نوشته آیت الله جعفر سبحانی ؛ العقیده الاسلامیه علی ضوء مدرسه اهل البیت تالیف آیت الله جعفر سبحانی.