سؤال ۲۲۸: جاهایی که قضا و کفاره روزه واجب است را ذکر فرمایید؟
پاسخ ۲۲۸: اگر در روزۀ رمضان عمداً قى كند يا در شب جنب شود و سه مرتبه بيدار شود و بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود فقط بايد قضاى آن روز را بگيرد و چنانچه عمداً اماله كند يا سر زير آب ببرد بنا بر احتياط واجب بايد كفاره هم بدهد. ولى اگر كار ديگرى كه روزه را باطل مى‌كند عمداً انجام دهد در صورتى كه مى‌دانسته آن كار روزه را باطل مى‌كند قضا و كفّاره بر او واجب مى‌شود.[۱]
اگر به واسطۀ ندانستن مسأله كارى انجام دهد كه روزه را باطل مى‌كند، چنانچه مى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد، بنا بر احتياط واجب كفاره بر او ثابت مى‌شود و اگر نمى‌توانسته مسأله را ياد بگيرد يا اصلًا ملتفت مسأله نبوده يا يقين داشته كه فلان چيز روزه را باطل نمى‌كند، كفاره بر او واجب نيست.[۲]
نکته: اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بيدار شود و بداند يا احتمال دهد كه اگر دوباره بخوابد پيش از اذان صبح بيدار مى‌شود و تصميم هم داشته باشد كه بعد از بيدار شدن غسل كند، چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بيدار نشود، بايد روزۀ آن روز را قضا كند و هم چنين است اگر از خواب دوّم بيدار شود و براى مرتبۀ سوم بخوابد و كفاره بر او واجب نمى‌شود.[۳]
برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: ادای کفاره روزه تا رمضان سال بعد، پاسخ شماره ۴۳٫
نمایه: چیزهایی که روزه را باطل می کند / آنچه که برای روزه دار مکروه است، سوال شماره ۳۷٫
نمایه: خوردن و آشامیدن سهوی در حال روزه، سوال شماره ۳۶٫
[۱] . توضیح المسائل (محشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۹۲۶، مسأله ۱۶۵۸٫
[۲] . همان، ص ۹۲۷، مسأله ۱۶۵۹٫
[۳] . همان، ص ۹۱۴، مسأله ۱۶۳۰٫