سؤال ۲۴: با سلام. توی مسابقات پیش بینی فوتبال که هر کس مبلغی پول میگذارد و در مسابقه شرکت میکند اگر برنده شود حکم این پول چیست؟
پاسخ ۲۴: شرط بندی در مسابقات به این معنا که طرف های مسابقه قرار بگذارند هر کس بازنده شد چیزی را به برنده بدهد یا کاری برای او انجام دهد، حرام است و همچنین حرام است اگر تماشاگران باهمدیگر شرط بندی کنند. البته این حرمت برای شرکت کننده های مسابقات اسب دوانی و تیر اندازی استثنا شده است.[۱] و نیز در مواردی که از طرف دولت، ارگان، موسسه یا شخص سومی به عنوان هدیه، جایزه و یا عنوان دیگر در مسابقات به برنده مالی داده می شود، شرط بندی نبوده و اشکالی ندارد. اما اگر در ابتدا مبلغی جهت انجام هزینه های مسابقه از طرفین مسابقه گرفته شود و در نهایت بخشی از آن برای جایزۀ آنها صرف شود چون جایزه از اموال بازنده گرفته شده است شرط بندی و حرام است.
بعضی مراجع عظام تقلید در شرط بندی فرقی بین شرط مالی و معنوی نگذاشته اند؛ و براین عقیده اند که حتی اگر در مسابقه ای شرط شود که هرکس بازنده شد یک جزء قرآن برای اموات شخص برنده بخواند این شرط اشکال دارد. اما بعضی دیگر از مراجع به شروط معنوی اشکال نمی گیرند.
اما اگر طرفین، در شرط بندی جدی نباشند و شرط الزام آوری برای مسابقۀ خود قرار ندهند و فقط به صورتی تفریحی و شوخی قراری بگذارند که خود را مجبور به انجام آن ندانند در اصل شرط بندی نکرده اند و اشکالی ندارد.[۲]
ضمیمه: پاسخ دفاتر مراجع عظام در خصوص سؤال مذکور به این شرح است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
جایز نیست.
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
جایز نیست.
معظم له می فرمایند: “شرط بندی حلال” فقط در تیراندازی و اسب دوانی و وسائل جنگی کنونی همچون تفنگ و هفت تیر می باشد و شامل دیگر بازیها نمی شود. گفتنی است که شرط بندی فقط بین افراد شرکت کننده در مسابقه حلال است.[۳]
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
در صورتى كه از شركت كنندگان پولى بگيرند، و به قيد قرعه از محلّ پولهاى دريافتى جوايزى به برندگان بپردازند، اين كار حرام است.
دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
گرفتن پول برای جایزه دادن در مقابل پیش بینی نتایج مسابقات اکل مال به باطل و حرام است.
برای آگاهی بیشتر به پاسخ زیر مراجعه فرمایید:
نمایه: حکم بازی با پاسور بدون برد و باخت، سوال شماره ۱۶٫
[۱] نک: امام خمینی، توضیح المسائل (المحشی)، ج ۲، ص ۹۶۲، موسسه النشر الاسلامی، الطبعه الثامنه، قم، ۱۴۲۴ ق؛ محمودی، سید محسن، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، ج ۱، ص ۱۰۷، انتشارات علمی فرهنگی صاحب الزمان، چاپ ۱۴، زمستان ۱۳۸۴؛ استفتائات مراجع در سایت دفاتر ایشان.
[۲] . برای آگاهی بیشتر به سایت پورتال انهار: فتوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی و فتوای آیت الله العظمی سیستانی و فتوای آیت الله العظمی بهجت (ره) و فتوای آیت الله العظمی خامنه ای مراجعه شود.
[۳] . سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، پرسش و پاسخ، شرط بندی.