سؤال ۲۰۰: با سلام. من در کلاسی آموزشی فنی وحرفه ای هستم مربی کلاس از من خواستند تا بجای فردی دیگر اسم خود راوارد لیست کنم برای آزمون عملی و من نتوانستم به مربی نه بگویم و اینکار را انجام دادم. لطفا بفرمایید که تکلیف من چیست و برای جبران چکار کنم؟ واقعا خودم ناراحتم و میدانم که کارم اشتباه بود اما متاسفانه قدرت نه گفتن را نداشتم. لطفا کمکم کنید.
پاسخ ۲۰۰: امتحان دادن به جای فرد دیگر مصداق تقلب بوده که شرعا جایز نمی باشد.[۱] طبق ماده ۵۴۱ قانون مجازات اسلامی، اگر شخصی به جای داوطلب اصلی امتحان دهد مجرم شناخته شده و از دویست هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود.[۲]
وظیفه شما در این گونه موارد امر به معروف و نهی از منکر بوده و از هیچکس جز خداوند متعال نباید ترسید. همانطور که خداوند می فرماید: “الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُورِ”[۳] آنان‌كه اگر در روى زمين اقتدار و تمكين به آنها دهيم، نماز به پا مى‌دارند و زكات به مستضعفان مى‌دهند، امر به معروف و نهى از منكر مى‌كنند و از هيچ كس جز خدا نمى‌ترسند، چون مى‌دانند كه عاقبت كار به دست خداست.[۴]
اکنون که طبق گفته خودتان ناچارا مرتکب این اشتباه شده اید، نباید از رحمت و غفران الاهی ناامید شوید که خداوند متعال در قرآن کریم چنین می فرماید: ” قُلْ يا عِبادِيَ الَّذينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَميعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحيم”.[۵] بگو اى بندگان من كه بر خود اسراف و ستم كردهايد! از رحمت خداوند نوميد نشويد كه خدا همه گناهان را مىآمرزد، زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.
اما این نکته را هرگز فراموش نکنیم که متاسفانه ما انسانها پس از آنکه مرتکب خطا یا اشتباهی می شویم تازه به فکر فرو می رویم که چرا آن کار را انجام دادیم. در حالی که خداوند متعال به ما اراده، آزادی، قدرت تفکر و تعقل داده و شایسته است قبل از انجام هر کاری به عواقب آن خوب بیاندیشیم و بهترین تصمیم را در لحظه مناسب اتخاذ نماییم و از هیچ چیز جز خداوند متعال نترسیم تا بعدها حسرت اینگونه اشتباهات را نخوریم!
ضمیمه: پاسخ مراجع عظام تقلید در مورد امتحان دادن به جای شخصی دیگر به شرح زیر است.
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای: در هر صورت تقلب جایز نیست و باید توبه و استغفار نماید.[۶]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی: گناه کرده است و باید استغفار کند.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی: خطای بسیار بزرگ و معصیت کرده است.[۷]
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی: هر گونه تخلف از مقررات نظام مقدس جمهوری اسلامی حرام است.[۸]
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: تقلب نوعي خيانت است و جايز نيست؛ و خيانت در مسائل علمي، از ساير موارد، زشتتر است و در شأن مسلمان نيست.[۹]
برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: کسب درآمد از طريق انجام پروژه هاي دانشجويی و پایان نامه، پاسخ شماره ۲۸٫
نمایه: راه پاک کردن کامل گناه در نامه اعمال، پاسخ شماره ۱۵۴٫
نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫
[۱] . معارف و احکام نوجوانان، ص ۳۳۸، پرسش و پاسخ؛ استفتاءات جدید (مکارم)، ج ۱، ص ۴۹۳-۴۹۴، مسأله ۱۶۰۸؛ استفتاءات (بهجت)، ج ۳، ص ۲۳۹، مسأله ۴۱۵۱؛ مجمع المسائل (للگپایگانی)، ج ۵، ص ۳۰۸، مسأله ۶۳۰٫
[۲] . کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ – متن منقح، ماده ۵۴۱ و ۱۴۶٫
[۳] . سوره حج، آیه ۴۱٫
[۴] . کنز العرفان فی فقه القرآن (ترجمه)، ج ۱، ص ۴۷۶٫
[۵] . سوره زمر، آیه ۵۳٫
[۶] . برای آگاهی بیشتر به پایگاه دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنه ای، بخش «پاسخ به سؤالات شرعی مخاطبان درباره مسائل تحصیلی، تقلب در امتحان» مراجعه شود.
[۷] . برای آگاهی بیشتر مراجعه شود به: استفتاءات جدید (مکارم)، ج ۱، ص ۴۹۴-۴۹۵، مسأله ۱۶۰۸٫
[۸] . استفتاء از دفاتر معظم له.
[۹] . پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، احکام شرعی، تقلب در امتحان، مسأله ۵۵۶.
بدبختم
سلام علیکم
چرا بدبخت؟