سؤال ۲۱۷: باسلام و خسته نباشید. من دختری ۲۴ ساله هستم در نوجوانی در ورزش بکارت خودم رو از دست دادم از نظر مالی مستقل هستم. آیا با شرایط من ازدواج موقت با مرد اهل سنت که در خارج از کشور زندگی میکنند بدون اذن پدر اشتباه است؟ لطفا در خصوص ازاله بکارت دختر و اذن پدر در ازدواج موقت با مرد سنی و اینکه اگر اینجانب مصداق رشیده باشم می توانم بدون اذن پدر با این مرد سنی ازدواج موقت کنم یا خیر توضیح دهید؟
پاسخ ۲۱۷: طبق فتوای همه مراجع (به جز آیات تبريزى و وحيد) اگر زن شیعه بترسد كه بر اثر ازدواج با مرد سنی به گمراهى بيفتد، ازدواج با او جايز نيست و در غير اين صورت، ازدواج با او كراهت دارد.[۱]
آيات عظام تبريزى و وحيد می فرمایند: اگر بترسد كه بر اثر ازدواج با او به گمراهى بيفتد، جايز نيست و در غير اين صورت، بنا بر احتياط واجب، با او ازدواج نكند.[۲]
امام خمینی (ره) نیز می فرماید: اگر زن شیعی با مرد سنی ازدواج کند، خلاف احتیاط است و تا آنجا که ممکن باشد، این احتیاط ترک نشود».[۳]
درست است که نمی توان نسبت به آینده افراد قضاوت کرد اما از آنجا که غالبا زنان تابع شوهران هستند و زن، خواه ناخواه تحت تأثیر شوهر قرار می‌گیرد یا اگر اختلافاتی پیش آید، ممکن است فرزندان به روش پدر بیشتر تمایل پیدا کنند، توصیه می شود یک زن شیعی با مرد سنی ازدَواج نکند.
اهمیّت کفویّت در ازدواج
یکی از مراحل مهمّ و سرنوشت ساز در زندگی آدمی، مرحله انتخاب همسر است؛ زیرا انسان در این مرحله، شریک زندگی و همدم غم‌ها و شادی‌هایش را برمی‌گزیند؛ لذا جا دارد که در انتخاب همسر، دقّت کافی شود. یکی از چیزهایی که در گزینش همسر لازم است مورد توجّه قرار گیرد، موضوع کفو و هم شأن بودن است. در روایات است که رسول خدا صلوات‌الله‌علیه فرمود: با افراد هم شأن ازدواج کنید.[۴]
ازاله بکارت دختر و اذن پدر جهت ازدواج
آیت الله العظمی خامنه‌ای: اگر بکارتش به غیر ازدواج و به غیر از وطى به شبهه يا زنا (مانند پريدن) از بین رفته باشد، حکم باکره را دارد و در این صورت ازدواج بدون اذن ولیّ دختر بنابر احتیاط باطل است.
آیت الله العظمی سیستانی: اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است.
آیت الله العظمی مکارم شیرازی: در مورد ازدواج دختر باکره، اين کار بدون کسب اجازه ولىّ دختر جايز نيست. و منظور از باکره دختری است که قبلا شوهر نکرده است، خواه عضو بکارت موجود باشد، يا نه.
آیت الله العظمی صافی گلپایگانی: احتیاط واجب اینست که عقد او با اذن ولی شرعی او باشد.
آیت الله العظمی نوری همدانی: دختر برای ازدواج نیاز به اذن ولی دارد.[۵]
آیت الله العظمی بهجت (ره): دختری که بدون دخول شرعی بکارتش را از دست داده باشد کماکان در حکم باکره است و برای ازدواج نیاز به اذن ولی (پدر یا جد پدری) دارد.[۶]
آیت الله العظمی شبیری زنجانی: اگر بكارت دختر به سببى غير از شوهر از بين رفته باشد، مثل آنكه در اثر پرش يا نعوذ باللّٰه زناى وى يا نزديكى با وى از روى اشتباه، از بين رفته باشد، اجازۀ پدر يا جدّ پدرى لازم است.[۷]
مصداق رشیده
مشهور فقها درباره مصداق رشیده فرموده اند: رشیده؛ دختری است كه منفعت و مصلحت زندگى خويش را به خوبى تشخيص دهد و در امر ازدواج تنها تحت تأثير غريزه جنسى و عاطفه خود قرار نگيرد. اين امر در اشخاص مختلف تفاوت پيدا مىكند.[۸]
آیت الله العظمی مکارم شیرازی: معمولاً دخترهای بالای سی سال در مسائل ازدواج رشیده هستند.[۹] دختری که سن او بیش از سی سال است به شرط این که فرد هوشیاری باشد و بتواند تصمیم بگیرد و مصلحت خود را تشخیص دهد می تواند بدون اذن پدر ازدواج کند.[۱۰]
آیت الله العظمی سید صادق روحانی: باسمه جلت اسمائه؛ رضایت پدر برای صیغه دختر نه کافی است نه لازم یعنی چنانچه دختر بالغه و رشیده باشد و خوب و بد را تشخیص دهد اذن پدر و رضایت او شرط صحت صیغه دختر نیست.[۱۱]
همچنین ایشان در جایی دیگر در معنی رشیده فرمودند: مراد از رشد در معنای رشیده، همان است که در آیه کریمه آمده است: «فان آنستم منهم رشدا فادفعوا اموالهم الیهم»[۱۲]
و معنای رشادت همان تشخیص صلاح و فساد در زندگی روزمره و رفتار غیرسفیهانه است.[۱۳]
آیت الله العظمی سید محمد شاهرودی: دختر باكره، چنانچه به مصالح و مفاسد خود مى‌رسد، مثلاً مانند پدر تشخيص مى‌دهد، [جهت ازدواج] محتاج اجازه [از پدر] نيست.[۱۴]
آیت الله العظمی سیستانی: اگر دختر باکره بالغ و رشیده باشد و در تصمیم گیری های مهم زندگی نسبت به خود مانند کارمند شدن ونسبت به مال خود مانند خرید وفروش وبخشش اموال خود از نظارت پدر و مادر مستقل باشد ، بنابر احتیاط واجب جایز نیست بدون اجازه ولی (پدر یا جدّ پدری) عقد کند.[۱۵]
نتیجه گیری
از آنجا که بکارت توسط شوهر کردن از بین نرفته است، برای ازدواج با هر شخصی نیازمند اذن پدر می باشید. چنانچه طبق نظرات مراجع رشیده محسوب می شوید، می توانید با مراجعه به فتاوای برخی مراجع همچون آیات روحانی و شاهرودی با ایشان ازدواج موقت نمایید. اما در مورد ازدواج دائم با مرد سنی در صورت گمراهی عقایدتان جایز نمی باشد و در غیر اینصورت نیز ازدواج با ایشان کراهت دارد.
برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: حکم ازدواج موقت با اهل سنت بدون اذن پدر، پاسخ شماره ۸۴٫
نمایه: نحوه خواندن صیغه ازدواج دائم و موقت بدون حضور شاهد، پاسخ شماره ۷۴٫
نمایه: اجازه پدر در ازدواج موقت و دائم، پاسخ شماره ۲۳٫
نمایه: حکم معاشرت و ازدواج با بهائی ها، پاسخ شماره ۷۷٫
نمایه: پرداخت مهریه در ازدواج موقت، سوال شماره ۲۱٫
[۱] . سيستانى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۲۱۵ ؛ مكارم، استفتائات، ج ۱، س ۷۰۸ ؛ امام، تحرير الوسيلة، ج ۲، القول فى الكفر، م ۸ ؛ صافى، هداية العباد، ج ۲، القول فى الكفر، م ۸؛ نورى، استفتائات، ج ۱، ۶۶۸؛ دفتر: فاضل و بهجت.
[۲] . وحيد، منهاج الصالحين، ج ۳، م ۱۲۹۸ ؛ تبريزى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۱۲۹۸.
[۳] . تحریر الوسیله، ج ۲، ص ۲۸۶، مسئله ۸.
[۴] . کافی، کلینی، ج ۵، ص ۳۳۲، دارالکتب الاسلامیة.
[۵] . استفتاء از دفاتر معظم له.
[۷] . توضیح المسائل مراجع (محشی – امام خمینی)، ج ۲، ص ۴۵۹، ذیل مسأله ۲۳۷۷٫
[۸]. تبریزی،جواد،صراط النجاة، ج۵ ، ص۱۴۶٫
[۹] . ر. ک: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی، منظور از دختر رشیده در امر ازدواج.
[۱۰]. ر. ک: همان، اذن پدر برای دختران سی سال به بالا.
[۱۱] . ر. ک: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی، استفتاء درباره ازدواج موقت، س: ۶.
[۱۲]. «اگر آنها را رشيد يافتيد اموالشان را به دست آنها بسپاريد»؛ نساء/۶٫
[۱۳]. ر. ک: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی، تعریف بالغه رشیده، کد ۸۴۱-۱۸۳۳۴.
[۱۴]. با استفاده از سایت معظم له.
[۱۵] . ر. ک: سایت دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، پرسش و پاسخ، ازدواج موقت.