سؤال ۵۱: ۱٫ در ماشین های لباسشویی تمام اتوماتیک که آب آن در هنگام شستشو به آب جاری وصل نیست آیا اگر لباس نجسی را بشوییم پاک می شود؟ ۲٫ در صورتیکه لباسها رنگ پس داده و آب مضاف شود آیا لباس پاک می شود یا خیر؟ لطفا اقسام آب ها و شروط پاک شدن چیز نجس را به طور کامل توضیح دهید.
پاسخ ۵۱: پاسخ مراجع عظام تقلید (حفهظم الله) در مورد این سؤال به شرح زیر است:
مقام معظم رهبری (مدظله العالی): اگر بعد از زوال عين نجاست، آب متصل به لوله در داخل ماشين لباس شويى به لباسها و همۀ قسمت‌هاى داخل ماشين برسد و از آن جدا و خارج شود، محكوم به طهارت است.[۱]
آیت الله العظمی گلپایگانی (ره): ماشينها مختلف مى‌باشند. بطور كلّى اگر لباس نجس را در ظرفى بگذارند و آب پاك، هر چند قليل باشد به قدرى بر آن بريزند كه تمام آن لباس را فرا بگيرد و بعد آن را درآورند و فشار بدهند يا به وسيله‌اى فشار داده شود و اگر به بول، نجس شده پس از خالى كردن آب غسالۀ ظرف، بار ديگر اين عمل تكرار شود پاك مى‌شود بشرط اين كه نجس ديگر به آن نرسد يا به محلّ ديگر كه نجس شده نخورد بنا بر اين، تطهير با ماشينها هم به اين نحو خصوصا كه آب كرّ يا جارى است اگر انجام شود و با نقاط ديگر ماشين اگر نجس شده باشد تماس پيدا نكند ممكن است و بهر حال، چون شبهه در موضوع است ميزان، علم خود شخص است.[۲]
اگر آب كرّ يا جارى به تمام لباس نجس برسد پاك مى‌شود و محتاج به فشار نيست و در تطهير به آب قليل در چيزهائى كه خروج غساله محتاج به فشار است بايد با فشار، غساله خارج شود و مجرّد زوال غساله بدون فشار كافى نيست.[۳]
آیت الله العظمی سیستانی (دامت برکاته): ایشان در پاسخ به این سوال که آیا شستن با ماشین لباسشویی اتوماتیک جهت آبکشی لباس نجس کفایت می کند؟ می فرمایند: اگر عین نجس زائل شود کفایت می کند. همچنین در مورد لباسی که با خون نجس شده باشد می فرمایند: اگر خون برطرف شود پاک است ولو رنگ آن باقى مانده باشد. در صورتیکه لباسی با بول نجس شده باشد، شستن ان در لباسشویی اتوماتیک مطهر است.[۴]
آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته): پاک است خواه در حال شستن لباسها اتّصال با آب لوله کشى داشته باشد یا بعد از قطع شدن، شروع به شستشو کند.[۵]
معظم له در جای دیگری می فرمایند: ماشین هاى اتوماتیک که یکى دو بار با موادّ شوینده لباس را مى شوید و آخرین بار پس از پاک کردن عین نجاست با آب خالص شستشو مى دهد و بعد آب را تخلیه مى کند، لباسهایی که شسته پاک است و ماشین نیز پاک است خواه در حال شستن لباسها اتّصال با آب لوله کشى داشته باشد یا بعد از قطع شدن، شروع به شستشو کند. البته در لباس شویی های سطلی و دوقلو که ماشین بطور خودکار، لباس را تطهیر نمی کند چنانچه لباس نجسی در بین لباسها باشد فضای داخل ماشین، آب درون آن و تمامی لباس ها نجس هستند و باید آب کشیده شوند.[۶]
آیت الله العظمی شبیری زنجانی (دامت برکاته): اگر آب متصل به کر یا لوله کشی شهری قبل از قطع شدن، همه لباس را فرا بگیرد و عین نجاست هم زائل شده باشد و آب رنگ بو یا مزه نجاست را هم به خود نگرفته باشد لباس پاک میشود البته در متنجس به بول اگر با آب کر شسته می شود بنابر احتیاط دو بار باید شسته شود ولی در آب لوله کشی شهری یکبار کافی است.[۷]
آیت الله العظمی صانعی (دامت برکاته): ج ۱ – اگر لباس نجس با ماشين لباسشويي که آب آن به آب کر و لوله کشي شهري (به وسيله شيلنگ وصل است) شسته شود و عين نجاست نيز برطرف شود، پاک مي شود و هر لباس نجسي که در حال اتصال به آب لوله کشي در آن ريخته شود و کمي آن را در آن حال بچرخاند، سبب نجاست بقيه لباسها نمي شود و خلاصه اينکه ماشين لباسشويي در حال اتصال به آب شهري، حکم آب جاري و حوض را دارد.
ج ۲ – اگر متصل به آب شهري نباشد شستن ماشين موجب پاك شدن لباسها نخواهد شد. ولي اگر با آب جاري شسته شود پاك مي شود هر چند لباس ها رنگ گرفته باشد.[۸]
تذکر: بهترین نحوه شستن با ماشین لباسشویی به این صورت است که ابتدا چیز نجس را که خواه بواسطه بول یا چیز دیگری نجس شده است، زیر آب شیر بشویند و پس از آن داخل ماشین لباسشویی قرار بدهند.
توضیحات لازم در خصوص اقسام آب و شرایط پاک شدن چیز نجس بوسیله آب:
آب يا مطلق است يا مضاف: آب مضاف آبى است كه آن را از چيزى بگيرند، مثل آب هندوانه و گلاب؛ يا با چيزى مخلوط باشد، مثل آبى كه به قدرى با گِل و مانند آن مخلوط شود، كه ديگر به آن آب نگويند؛ و غير اينها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است: اول: آب كر. دوم: آب قليل. سوم: آب جارى. چهارم: آب باران. پنجم: آب چاه.
آب كُر مقدار آبى است كه اگر در ظرفى كه درازا و پهنا و گودى آن هر يك سه وجب و نيم است بريزند آن ظرف را پر كند. و وزن آن از صد و بيست و هشت من تبريز بيست مثقال كمتر است و به حسب كيلوى متعارف بنا بر أقرب ۴۱۹/ ۳۷۷ كيلوگرم مى‌شود. [۹]
اگر عين نجس مانند بول و خون به آب كُر برسد، چنانچه به واسطۀ آن، بو يا رنگ يا مزۀ آب تغيير كند آب نجس مى‌شود، و اگر تغيير نكند نجس نمى‌شود.[۱۰]
آب قليل آبى است كه از زمين نجوشد و از كر كمتر باشد.[۱۱]
آب جارى، آبى است كه از زمين بجوشد و جريان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.[۱۲]
آب جارى اگر چه كمتر از كر باشد، چنانچه نجاست به آن برسد تا وقتى بو يا رنگ يا مزۀ آن به واسطۀ نجاست تغيير نكرده پاك است.[۱۳]
آب لوله‌هاى حمام كه از شيرها و دوشها مى‌ريزد اگر متصل به كُر باشد مثل آب جارى است، و آب لوله‌هاى عمارات اگر متصل به كر باشد در حكم آب كر است.[۱۴]
آب با چهار شرط چيز نجس را پاك مى‌كند
آب با چهار شرط، چيز نجس را پاك مى‌كند: اول: آن كه مطلق باشد، پس آب مضاف مانند گلاب و عرقِ بيد، چيز نجس را پاك نمى‌كند. دوم: آن كه پاك باشد. سوم: آن كه وقتى چيز نجس را مى‌شويند، آب مضاف نشود و بو يا رنگ يا مزۀ نجاست هم نگيرد. چهارم: آن كه بعد از آب كشيدن چيز نجس، عين نجاست در آن نباشد.[۱۵]
اگر چيز نجس را (بعد از برطرف كردن عين نجاست،) يك مرتبه در آب كر يا جارى فرو برند كه آب به تمام جاهاى نجس آن برسد پاك مى‌شود. و احتياط واجب آن است كه فرش و لباس و مانند اينها را طورى فشار يا حركت دهند كه آب داخل آن خارج شود.[۱۶]
اگر بخواهند چيزى را كه به بول نجس شده با آب قليل آب بكشند، چنانچه يك مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود، در صورتى كه بول در آن چيز نمانده باشد يك مرتبۀ ديگر كه آب روى آن بريزند پاك مى‌شود، ولى در لباس و فرش و مانند اينها بايد بعد از هر دفعه، فشار دهند تا غُسالۀ آن بيرون آيد و غُساله آبى است كه معمولًا در وقت شستن و بعد از آن از چيزى كه شسته مى‌شود خود به خود يا به وسيلۀ فشار مى‌ريزد.[۱۷]
اگر چيزى به غير بول نجس شود: اگر چيزى به غير بول نجس شود، چنانچه بعد از برطرف كردن نجاست يك مرتبه آب روى آن بريزند و از آن جدا شود، پاك مى‌گردد و نيز اگر در دفعۀ اوّلى كه آب روى آن مى‌ريزند نجاست آن برطرف شود (و بعد از برطرف شدن نجاست هم آب روى آن بيايد) پاك مى‌شود ولى در هر صورت لباس و مانند آن را بايد فشار دهند تا غسالۀ آن بيرون آيد.[۱۸]
برای آگاهی بیشتر به پاسخ زیر مراجعه فرمایید:
نمایه: نجس بودن غساله، پاسخ شماره ۱۲٫
[۱] . اجوبة الاستفتائات (فارسی)، ص ۵۶، س ۲۹۲٫
[۲] مجمع المسائل (للگلپایگانی)، ج ۱، ص ۳۰، س ۱۲٫
[۳] . همان، ص ۳۱، س ۱۶٫
[۴] . استفتائات حضرت آیت الله العظمی سیستانی، احکام نجاسات؛ سایت پورتال انهار.
[۵] . استفتائات، ج ۱، س ۳۴٫
[۶] . پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، احکام تطهیر با ماشین لباس شویی.
[۷] . استفتائات آیت الله العظمی شبیری زنجانی، احکام طهارت، س ۱۴۹٫
[۸] استفتای کتبی از دفتر حضرت آیت الله العظمی صانعی (مدظله العالی).
[۹] . توضیح المسائل (المحشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۳۸، م ۱۵-۱۶٫
[۱۰] همان، ص ۳۹، م ۱۷٫
[۱۱] همان، ص ۴۲، م ۲۵٫
[۱۲] . همان، ص ۴۳، م ۲۸٫
[۱۳] . همان، ص ۴۴، م ۲۹٫
[۱۴] . همان، ص ۴۵، م ۳۵٫
[۱۵] . همان، ص ۹۹، م ۱۴۹٫
[۱۶] . همان، ص ۱۰۵، م ۱۵۹٫
[۱۷] . همان، م ۱۶۰٫
[۱۸] . همان، ص ۱۰۷، م ۱۶۲٫