سؤال ۲۴۶: سلام دختری با ویزای تحصیلی به خارج رفته اما برای ادامه تحصیل به مشکل خورده و به دیپلم نیاز دارد از طرفی  ایران نیست که امتحان بدهد این دختر از من خواسته در قبال دریافت مبلغی به جای او امتحان بدهم. آیا این پول از نظر شرعی ایراد دارد؟

پاسخ ۲۴۶: امتحان دادن به جای فرد دیگر مصداق تقلب بوده که شرعا جایز نمی باشد.[۱].[۲] این کار بر خلاف قوانین و مقررات مربوطه است و لذا اخذ پول در مقابل انجام چنین کاری طبق نظر برخی از مراجع[۳] جایز نیست؛ اما طبق نظر برخی[۴] دیگر اگر تبعات سوئی نداشته باشد و آن شخصی که پول را می دهد نیز رضایت داشته باشد، اشکالی ندارد. بیشتر

سؤال ۲۰۰: با سلام. من در کلاسی آموزشی فنی وحرفه ای هستم مربی کلاس از من خواستند تا بجای فردی دیگر اسم خود راوارد لیست کنم برای آزمون عملی و من نتوانستم به مربی نه بگویم و اینکار را انجام دادم. لطفا بفرمایید که تکلیف من چیست و برای جبران چکار کنم؟ واقعا خودم ناراحتم و میدانم که کارم اشتباه بود اما متاسفانه قدرت نه گفتن را نداشتم. لطفا کمکم کنید.

پاسخ ۲۰۰: امتحان دادن به جای فرد دیگر مصداق تقلب بوده که شرعا جایز نمی باشد.[۱] طبق ماده ۵۴۱ قانون مجازات اسلامی، اگر شخصی به جای داوطلب اصلی امتحان دهد مجرم شناخته شده و از دویست هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود.[۲] بیشتر

سؤال ۱۸۱: آیا قبولی در کنکور دانشگاه با کتابی که از راه حرام تهیه شده جایز است؟ لطفا حکم فقهی هر یک از موارد زیر را بصورت جداگانه توضیح دهید:

1. اگر كتابي را كه براي قبولي در دانشگاه ميخوانيم پا پول حرام خريداري شده باشد.
2. از كسي كتاب را قرض گرفته باشيم و غيبت صاحبش را كرده باشيم به طوري كه اگر بفهمد راضي به مطالعه ما نباشد.
3. نام آن كتاب را از راه حرام فهميده باشيم (مثلا با كلاه برداري).
4. يا آن كتاب را به شرط مطالعه در سال مثلا ۸۶ گرفته باشيم ولي نخوانده باشيم و به قول خود عمل نكرده باشيم و آن كتاب در نزد ما مانده باشد حالا بخواهيم آن را مطالعه كنيم.
5. اگر انسان راه خريد از اينترنت را از راه حرام ياد گرفته باشد و كتابي بخرد و براي كنكور بخواند:
6. مطالعه آنها حلال است؟
7. قبولي در دانشگاه و تحصيل در آن حرام است؟
8. فوايدي (مثل درآمد و موقعيت اجتماعي حاصل از آن) كه از مدرك تحصيلي بدست مي ايد حلال است؟

پاسخ ۱۸۱: نسبت به مالی که از راه حرام صرف خرید کتاب کرده اید، ضامن هستید و لازم است ضمن توبه در درگاه خداوند متعال به هر نحوی رضایت صاحب کتاب را کسب نمایید. اما مطالعه آن، قبولی در دانشگاه و فوایدی که از مدرک تحصیلی بدست می آورید، به شرط آنکه از عهده آن کار برآیید، حلال است. بیشتر

سؤال ۱۶۸: حکم شرعی فروش کالای داخلی با برند خارجی به قیمت بیشتر چیست؟ آیا این کار مصداق تدلیس یا غش در معامله است؟ در آن صورت آیا حرام و موجب بطلان معامله می گردد؟

پاسخ ۱۶۸: یکی از مواردی که معامله با آن حرام است تدلیس در معامله است. تدلیس، از ریشه دَلَس و دُلْسَة به معنای ظلمت و تاریکی، و در لغت به معنای کتمان کردن و پوشاندن است.[۱] تدليس عبارت است از عملياتى كه موجب فريب طرف معامله ميشود.[۲] بیشتر