سؤال ۲۵۳: کمکم کنید. من در پانزده سالگی با زن شوهر داری رابطه جنسی داشتم و نمیدانستم چه گناهی است وقتی متوجه شدم گریه کردم وپشیمان شدم و توبه کردم حال نمیدانم آیا حق الناسی نسبت به شوهر آن شخص بر گردن من است؟ مرجع من آیت الله خامنه ای است و نمیدانم آیا حق الناسی بر گردن من است؟ از سایت های زیادی پرسیدم یکی گفت آره یکی گفت نه. من دارم میمیرم من تاز ۱۶ سالمه و میدونم اشتباه کردم و پشیمانم. لطفا سوال من را جواب دهید.
پاسخ ۲۵۳: از جمله گناهان کبیره زنا می باشد که در ۷ آیه قرآن به عمل «زنا» به طور کلی اشاره شده و برخی احکام و کیفرهای آن نیز مطرح شده است. این آیات عبارت است از آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نساء، آیه ۳۲ سوره اسرا، آیات ۲ و ۳ سوره نور، آیه ۶۸ سوره فرقان و آیه ۱۲ سوره ممتحنه.
زنا داراى زیانهاى دنیوى و اخروى زیادی است که بخشی از آن در این روایت امام علی (ع) به نقل از پیامبر اسلام (ص) آمده است که فرمودند: در زنا شش اثر سوء است، سه قسمت آن در دنیا و سه قسمت آن در آخرت است. اما آنها که در دنیا است یکى این است که صفا و نورانیت را از انسان مىگیرد روزى را قطع مىکند، و تسریع در نابودى انسان ها مىکند و اما آن سه که در آخرت است غضب پروردگار، سختى حساب و دخول- یا خلود- در آتش دوزخ است.[۱]
زنا با زن شوهردار حق الناس است یا حق الله؟
در صورتی که زنا با زن بی شوهر و با موافقت و رضایت طرفین باشد از مصادیق حق الله محسوب می شود اما در برخی شرایط نیز حق الناس را هم شامل می شود. برخی از این امور به این شرح است: زنا از روی اکراه یا اجبار صورت گرفته باشد؛ فرزندی متولد شود یا شخص بر اثر زنا باردار و مجبور به سقط جنین گردد که در این صورت مرد زانی در عمل سقط و اثرات روانی که بعدها دامن این زن را می گیرد، شریک است؛ شخص زانی پس از عمل گناه با بیان یا انتشار مدارکی اقدام به از بین بردن آبروی زن کند؛ و دیگر مواردی که جملگی از مصادیق حق الناس محسوب می شوند. در این صورت شخص علاوه بر ارتکاب به گناه کبیره زنا و تضییع حق الله نیز حق الناس شامل حال وی می شود.[۲]
بنابر نظر بعضی از فقهاء، زنا با زن شوهر دار هم حق الله[۳] است و هم حق الناس[۴]؛ حق الله بودنش به آن جهت است که شخص زناکار معصیت خدا را نموده و فساد و فحشایی را در جامعه مرتکب شده است و حق الناس بودنش از آن رو است که حق شوهر را ضایع کرده است؛ در نتیجه اگر به فرض این که شوهر راضی باشد، حق الله بر سر جای خود باقی است. و کیفری که شرع مقدس در دنیا برای زنا در نظر گرفته بر حق الله بودن زنا مترتب است؛ از این رو چه حق الناس هم باشد و یا نباشد و در صورت حق الناس بودن چه رضایت همسر را داشته باشد و چه نداشته باشد، تأثیری در کیفر دنیوی ندارد، و اما کیفر اخروی که مربوط به آخرت است آن چه حق الله و عذاب جهنم است سر جای خود باقی است و آن جه که مربوط به حق الناس است، با سقوط حق شوهر ساقط می شود[۵]. [۶]
حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا
بر فرض پذیرش حق الناس بودن این گناه کبیره، مراجع عظام تقلید می فرمایند: با توجه به مفسده ای که بر اطلاع دادن به همسر بوجود می آید فرد گناهکار نباید همسر را نسبت به این گناه مطلع نماید. چرا که حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. بلکه لازم است در این خصوص توبه واقعی و استغفار در درگاه خداوند متعال و تصمیم جدی بر تکرار نکردن این گناه داشت[۷].[۸]
ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید (حفظهم الله) به این شرح است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی): معنای حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. لذا در فرض سؤال بازگو کردن آن نزد دیگران حتی شوهر جایز نیست؛ در هر صورت مرتکب گناه کبیره شدید و باید واقعا توبه و استغفار نمایید و توبه از گناه با پشیمانی و تصمیم جدی بر تکرار نکردن آن حاصل می شود؛ ناامید از رحمت خدا نباشید توبه واقعی کنید و استغفار کنید هر گاه انسان با پشیمانی از گناه رو به خدای متعال بیاورد خداوند وعده فرموده که گناهان بنده‌اش را بخشیده و توبه‌اش را بپذیرد به فضل خدا امیدوار باشید و واقعاً از گناهان فاصله گرفته و به وظایف دینی عمل کنید و اعمال زشت گذشته را با کارهای خوب و پسندیده جبران کنید.[۹]
حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله العالی): در فرض سوال باید توبه نمایید ولی حق الناس محسوب نمی شود.[۱۰]
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مدظله العالی): همین که متوجه اشتباه و گناه خود شده اید و توبه و استغفار کرده اید، کافی است.[۱۱]
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): در فرض سوال، حق الناسی بر ذمه شما نیست اما مرتکب گناه بسیار بزرگی شده اید که عواقب دنیوی و اخروی فراوانی دارد. در روایتی از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمود:«يا عَلىُّ، فِى الزّنا سِتُّ خِصالٍ، ثَلاثٌ مِنها فِى الدُّنيا وَ ثَلاثٌ مِنها فِى الآخِرَةِ. أمّا التّي فِى الدُّنيا فَيَذهَبُ بِالبَهاءِ وَ يُعَجّلُ الفَناءَ وَ يَقطَعُ الرّزقَ وَ أمّا التّي فِى الآخِرَةِ فَسُوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمانِ وَالخُلودُ فِى النّار؛ اى على، در زنا شش اثر سوء است: سه در دنيا و سه در آخرت، امّا آنها كه در دنياست: آبرو بَرَد و زودتر نابود سازد و رشته روزى ببَرد. امّا آنچه در آخرت است: سختگيرى هنگام حساب و خشم خداى رحمان و خلود (هميشه ماندن) در آتش دوزخ است. لذا لازم است اینگونه روابط را به طور کامل قطع نمایید و از گناه کبیره ای که مرتکب شده اید حقیقتا در محضر خداوند متعال توبه نمایید و توبه حقيقي آن است که به طور جدّي از گناهان خود پشيمان باشید و آنها را کاملاً ترک کرده و با اعمال نيک آينده، گذشته را جبران کنید. در اين صورت ان شاء الله مشمول بخشش الهي واقع خواهید شد.[۱۲]
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): سیستانی توبه و استغفار کنید و هرگز گناه خود را نزد هیچکس بازگو نکنید. موفق باشید.[۱۳]
برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید.
نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا، پاسخ شماره ۲۳۶٫
نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن، پاسخ شماره ۱۲۰٫
نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫
نمایه: راه پاک کردن کامل گناه در نامه اعمال، پاسخ شماره ۱۵۴٫
نمایه: زمان ارتباط با خدا و شرایط استجابت قطعی دعا، پاسخ شماره ۸۱٫
[۱] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۲ ، ص ۱۰۲، چاپ اول، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، تهران، سال ۱۳۷۴٫.
[۲] . برای آگاهی بیشتر نسبت به حق الله و حق الناس و راه توبه از آن به پاسخ شماره ۱۲۱ (نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫) مراجعه فرمایید.
[۳] . مراد از حق الله تکالیف شرعی محض است.
[۴] . حقّ الناس تکلیفی است که برای رعایت حال دیگران، چه مالی یا عرضی جعل می شود.
[۵] . العاملی، زین الدین بن علی بن أحمد( الشهید الثانی)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۳، ص ۱۵۰، مکتبه الداوری، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ق؛ النراقی، أحمد بن محمد مهدی، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۷، ص ۲۰۴، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ق؛ الحسینی الشیرازی، السید محمد، الفقه، القانون، ص ۳۵۷، مرکز الرسول الأعظم( ص) للتحقیق و النشر، بیروت، لبنان، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.
[۶] . مغنیة، محمد جواد،فقه الامام الصادق(ع)،ج ۵،ص ۱۵۷،و ج ۶، ص۲۹۰، مؤسسة أنصاریان للطباعة و النشر، الطبعة الثانیة،۱۴۲۱هجری قمری، قم المقدسة؛ راشد الصیمری، مفلح بن الحسن( الحسین)، غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، المحقق، المصحح، جعفر الکوثرانی العاملی، ج ۴،ص ۲۹۳ ،دار الهادی، الطبعة: الأولى، تاریخ الطبع ۱۴۲۰ ه ق، مکان الطبع، بیروت- لبنان.
[۷] . برای آگاهی بیشتر از نظرات مراجع و موارد مرتبط به پاسخ شماره ۲۳۶ (نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا)، مراجعه فرمایید.
[۸] . اقتباس از پاسخ ۱۲۰ (نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن).
[۹] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء pzyyrry.
[۱۰] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۳۷۶۸۵٫
[۱۱] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۷۵۷۱۹٫
[۱۲] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۹۰۱۰۹۰۰۰۹٫
[۱۳] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۶۱۸۵۲.
