سؤال ۲۵۳: کمکم کنید. من در پانزده سالگی با زن شوهر داری رابطه جنسی داشتم و نمیدانستم چه گناهی است وقتی متوجه شدم گریه کردم وپشیمان شدم و توبه کردم حال نمیدانم آیا حق الناسی نسبت به شوهر آن شخص بر گردن من است؟ مرجع من آیت الله خامنه ای است و نمیدانم آیا حق الناسی بر گردن من است؟ از سایت های زیادی پرسیدم یکی گفت آره یکی گفت نه. من دارم میمیرم من تاز ۱۶ سالمه و میدونم اشتباه کردم و پشیمانم. لطفا سوال من را جواب دهید.

پاسخ ۲۵۳: از جمله گناهان کبیره زنا می باشد که در ۷ آیه قرآن به عمل «زنا» به طور کلی اشاره شده و برخی احکام و کیفرهای آن نیز مطرح شده است. این آیات عبارت است از آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نساء، آیه ۳۲ سوره اسرا، آیات ۲ و ۳ سوره نور، آیه ۶۸ سوره فرقان و آیه ۱۲ سوره ممتحنه.

 زنا داراى زیان‏هاى دنیوى و اخروى زیادی است که بخشی از آن در این روایت امام علی (ع) به نقل از پیامبر اسلام (ص) آمده است که فرمودند: در زنا شش اثر سوء است، سه قسمت آن در دنیا و سه قسمت آن در آخرت است. اما آنها که در دنیا است یکى این است که صفا و نورانیت را از انسان مى‏گیرد روزى را قطع مى‏کند، و تسریع در نابودى انسان ها مى‏کند و اما آن سه که در آخرت است غضب پروردگار، سختى حساب و دخول- یا خلود- در آتش دوزخ است.[۱]‏

زنا با زن شوهردار حق الناس است یا حق الله؟

در صورتی که زنا با زن بی شوهر و با موافقت و رضایت طرفین باشد از مصادیق حق الله محسوب می شود اما در برخی شرایط نیز حق الناس را هم شامل می شود. برخی از این امور به این شرح است: زنا از روی اکراه یا اجبار صورت گرفته باشد؛ فرزندی متولد شود یا شخص بر اثر زنا باردار و مجبور به سقط جنین گردد که در این صورت مرد زانی در عمل سقط و اثرات روانی که بعدها دامن این زن را می گیرد، شریک است؛ شخص زانی پس از عمل گناه با بیان یا انتشار مدارکی اقدام به از بین بردن آبروی زن کند؛ و دیگر مواردی که جملگی از مصادیق حق الناس محسوب می شوند. در این صورت شخص علاوه بر ارتکاب به گناه کبیره زنا و تضییع حق الله نیز حق الناس شامل حال وی می شود.[۲]

بنابر نظر بعضی از فقهاء، زنا با زن شوهر دار هم حق الله[۳] است و هم حق الناس[۴]؛ حق الله بودنش به آن جهت است که شخص زناکار معصیت خدا را نموده و فساد و فحشایی را در جامعه مرتکب شده است و حق الناس بودنش از آن رو است که حق شوهر را ضایع کرده است؛ در نتیجه اگر به فرض این که شوهر راضی باشد، حق الله بر سر جای خود باقی است. و کیفری که شرع مقدس در دنیا برای زنا در نظر گرفته بر حق الله بودن زنا مترتب است؛ از این رو چه حق الناس هم باشد و یا نباشد و در صورت حق الناس بودن چه رضایت همسر را داشته باشد و چه نداشته باشد، تأثیری در کیفر دنیوی ندارد، و اما کیفر اخروی که مربوط به آخرت است آن چه حق الله و عذاب جهنم است سر جای خود باقی است و آن جه که مربوط به حق الناس است، با سقوط حق شوهر ساقط می شود[۵]. [۶]

حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا

بر فرض پذیرش حق الناس بودن این گناه کبیره، مراجع عظام تقلید می فرمایند: با توجه به مفسده ای که بر اطلاع دادن به همسر بوجود می آید فرد گناهکار نباید همسر را نسبت به این گناه مطلع نماید. چرا که حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. بلکه لازم است در این خصوص توبه واقعی و استغفار در درگاه خداوند متعال و تصمیم جدی بر تکرار نکردن این گناه داشت[۷].[۸]

ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید (حفظهم الله) به این شرح است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):  معنای حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. لذا در فرض سؤال بازگو کردن آن نزد دیگران حتی شوهر جایز نیست؛ در هر صورت مرتکب گناه کبیره شدید و باید واقعا توبه و استغفار نمایید و توبه از گناه با پشیمانی و تصمیم جدی بر تکرار نکردن آن حاصل می شود؛ ناامید از رحمت خدا نباشید توبه واقعی کنید و استغفار کنید هر گاه انسان با پشیمانی از گناه رو به خدای متعال بیاورد خداوند وعده فرموده که گناهان بنده‌اش را بخشیده و توبه‌اش را بپذیرد به فضل خدا امیدوار باشید و واقعاً از گناهان فاصله گرفته و به وظایف دینی عمل کنید و اعمال زشت گذشته را با کارهای خوب و پسندیده جبران کنید.[۹]

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله العالی): در فرض سوال باید توبه نمایید ولی حق الناس محسوب نمی شود.[۱۰]

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مدظله العالی): همین که متوجه اشتباه و گناه خود شده اید و توبه و استغفار کرده اید، کافی است.[۱۱]

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): در فرض سوال، حق الناسی بر ذمه شما نیست اما مرتکب گناه بسیار بزرگی شده اید که عواقب دنیوی و اخروی فراوانی دارد. در روایتی از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمود:«يا عَلىُّ، فِى الزّنا سِتُّ خِصالٍ، ثَلاثٌ مِنها فِى‏ الدُّنيا وَ ثَلاثٌ مِنها فِى ‏الآخِرَةِ. أمّا التّي فِى‏ الدُّنيا فَيَذهَبُ بِالبَهاءِ وَ يُعَجّلُ الفَناءَ وَ يَقطَعُ الرّزقَ وَ أمّا التّي فِى‏ الآخِرَةِ فَسُوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمانِ وَالخُلودُ فِى‏ النّار؛ اى على، در زنا شش اثر سوء است: سه در دنيا و سه در آخرت، امّا آنها كه در دنياست: آبرو بَرَد و زودتر نابود سازد و رشته روزى ببَرد. امّا آنچه در آخرت است: سختگيرى هنگام حساب و خشم خداى رحمان و خلود (هميشه ماندن) در آتش دوزخ است. لذا لازم است اینگونه روابط را به طور کامل قطع نمایید و از گناه کبیره ای که مرتکب شده اید حقیقتا در محضر خداوند متعال توبه نمایید و توبه حقيقي آن است که به طور جدّي از گناهان خود پشيمان باشید و آنها را کاملاً ترک کرده و با اعمال نيک آينده، گذشته را جبران کنید. در اين صورت ان شاء الله مشمول بخشش الهي واقع خواهید شد.[۱۲]

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): سیستانی توبه و استغفار کنید و هرگز گناه خود را نزد هیچکس بازگو نکنید. موفق باشید.[۱۳]

برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید.

نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا، پاسخ شماره ۲۳۶٫

نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن، پاسخ شماره ۱۲۰٫

نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫

نمایه: راه پاک کردن کامل گناه در نامه اعمال، پاسخ شماره ۱۵۴٫

نمایه: زمان ارتباط با خدا و شرایط استجابت قطعی دعا، پاسخ شماره ۸۱٫

[۱] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۲ ، ص ۱۰۲، چاپ اول، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، تهران، سال ۱۳۷۴٫.

[۲] . برای آگاهی بیشتر نسبت به حق الله و حق الناس و راه توبه از آن به پاسخ شماره ۱۲۱ (نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫) مراجعه فرمایید.

[۳] . مراد از حق الله تکالیف شرعی محض است.

[۴] . حقّ الناس تکلیفی است که برای رعایت حال دیگران، چه مالی یا عرضی جعل می شود.

[۵] . العاملی، زین الدین بن علی بن أحمد( الشهید الثانی)،‏ الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۳، ص ۱۵۰، مکتبه الداوری‏، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ق؛ النراقی، أحمد بن محمد مهدی‏، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۷، ص ۲۰۴، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث‏، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ق؛ الحسینی الشیرازی، السید محمد، الفقه، القانون، ص ۳۵۷، مرکز الرسول الأعظم( ص) للتحقیق و النشر، بیروت، لبنان، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.

[۶] . مغنیة، محمد جواد،فقه الامام الصادق(ع)،ج ۵،ص ۱۵۷،و ج ۶، ص۲۹۰، مؤسسة أنصاریان للطباعة و النشر، الطبعة الثانیة،۱۴۲۱هجری قمری، قم المقدسة؛ راشد الصیمری، مفلح بن الحسن( الحسین)، غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، المحقق، المصحح، جعفر الکوثرانی العاملی، ج ۴،ص ۲۹۳ ،دار الهادی، الطبعة: الأولى، تاریخ الطبع ۱۴۲۰ ه ق،‏ مکان الطبع، بیروت- لبنان.

[۷] . برای آگاهی بیشتر از نظرات مراجع و موارد مرتبط به پاسخ شماره ۲۳۶ (نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا)، مراجعه فرمایید.

[۸] . اقتباس از پاسخ ۱۲۰ (نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن).

[۹] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء pzyyrry.

[۱۰] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۳۷۶۸۵٫

[۱۱] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۷۵۷۱۹٫

[۱۲] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۹۰۱۰۹۰۰۰۹٫

[۱۳] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۶۱۸۵۲.

سؤال ۲۳۶: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا چیست؟ گفتنی است اینجانب یک خانم متاهل هستم که چند سال قبل بدلیل اغفال شدن مرتکب گناه زنای محصنه شدم. از آن به بعد خیلی به فکر فرو رفتم و برای نجات خود از این وضعیت حتی تصمیم به خودکشی داشتم. در درگاه خداوند از گناه توبه واقعی نمودم. از خیلی از مراکز سؤال کردم که آیا همین توبه کفایت می کند یا خیر؟ تا اینکه به مطلبی از سایت پاسخگویی شما برخورد کردم که طبق نظر برخی از فقهاء زنای محصنه علاوه بر حق الله بودن مشمول حق الناس نیز می شود چرا که با این گناه حق شوهر ضایع شده است! (منابع ذکر شده در سایت شما در این مورد: الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۳، ص ۱۵۰؛ النراقی، أحمد بن محمد مهدی‏، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۷، ص ۲۰۴؛ مغنیة، محمد جواد،فقه الامام الصادق(ع)،ج ۵،ص ۱۵۷،و ج ۶، ص۲۹۰ و … ذکر شده است). حال از شما خاضعانه سوال دارم که آیا این گناه علاوه بر حق الله بودن حق الناس را هم شامل می شود؟ و آیا در این صورت بایستی برای کسب رضایت همسر خود جریان را برای همسرمان توضیح دهیم؟ آیا فقط حق الله هست؟ لطفا برای رهایی اینجانب از این شرایط بطور کامل توضیح دهید و اینکه چگونه می توانم این خیانت به همسرم را جبران کنم؟ لطفا تا آنجا که ممکن است سریعتر به همه سؤالاتم پاسخ دهید! خدا خیرتان دهد.

پاسخ ۲۳۶: از جمله گناهان کبیره زنا می باشد که علاوه بر روایات فراوان از معصومین (علیهم السلام) در ۷ آیه قرآن به عمل «زنا» به طور کلی اشاره شده و برخی احکام و کیفرهای آن نیز مطرح شده است. این آیات عبارت است از آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نساء، آیه ۳۲ سوره اسرا، آیات ۲ و ۳ سوره نور، آیه ۶۸ سوره فرقان و آیه ۱۲ سوره ممتحنه. بیشتر

سؤال ۱۹۹: سلام. حق الناس یا حق الله بودن ارتباط جنسی با محارم را بیان کنید؟ آیا گناه لواط با محارم (یعنی یکی از اعضاء خانواده) حق الناس است و حلالیت لازم دارد؟

پاسخ ۱۹۹: ارتباط جنسی با محارم (مثل ارتکاب به گناه کبیره لواط با یکی از اعضاء خانواده) علاوه بر آنکه شخص مرتکب گناه کبیره شده است، باعث بروز اختلالات روحی و روانی شدید در زندگی وی خواهد شد.[۱] این اختلالات قطعا تا آخر زندگی، همراه ایشان خواهد بود و علاوه بر آنکه بنیان خانواده را ویران می کند، زندگی عادی و روزمره آنها را به کلی مختل و قدرت تصمیم گیری، اعتماد به نفس، امید به زندگی و انجام امورات عادی آنها را تحت الشعاع قرار داده و شخص از انجام صحیح آن عاجز خواهد بود. این بخشی از اثرات مخرب دنیوی این گناه کبیره بوده و بدینوسیله مشمول حق الناس می گردد و اگر شخص از گناه خود توبه نکند در آخرت هم عقوبت شدیدی برای وی در نظر گرفته خواهد شد. بیشتر

سؤال ۱۵۴: لطفا راه پاک کردن گناه در نامه اعمال خود به نحوی که پس از توبه دیگر هیچ اثری از گناه در آن نباشد را بیان فرمایید؟

پاسخ ۱۵۴: خداوند متعال در قرآن می فرماید: وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى‏ لِلذَّاكِرين‏. در دو طرف روز، و اوايل شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيئات (و آثار آنها را) از بين مى‏برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند![۱] بیشتر

سؤال ۱۵۳: اگر قبل از بلوغ مثلا در سن ۱۱ و ۱۳ سالگی گناه کبیره ای انجام داده باشیم در نامه اعمال ما نوشته می شود؟ اگر فراموش کنیم که توبه کنیم آیا گناهکاریم؟ تا چه زمانی اگه توبه کنیم گناه در پرونده اعمال ما ثبت نمی شود؟ لطفا در مورد رقیب و عتید: فرشتگان ثبت کننده اعمال خوب و بد در نامه اعمال به طور کامل توضیح دهید؟

پاسخ ۱۵۳: خداوند متعال در قرآن می فرماید: إِذْ يَتَلَقَّى الْمُتَلَقِّيَانِ عَنِ الْيَمِينِ وَ عَنِ الشِّمَالِ قَعِيدٌ. مَّا يَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَيْهِ رَقِيبٌ عَتِيد. (اى محمد) ياد كن وقتى كه دو فرشته در طرف راست و چپ (انسان نشسته‏اند) و او تلفظ نميكند بسخنى مگر آنكه نگهبانى نزد او آماده خواهد بود. بیشتر

سؤال ۱۴۹: آیا گناه لواط حق الناس است و حلالیت لازم دارد؟ لطفا در مورد حق الناس یا حق الله بودن گناه لواط توضیح دهید؟ در هر صورت راه توبه از آن را بیان کنید. در صورت به اکراه انجام شدن این گناه آیا مفعول می تواند برای تلافی همین کار را با فاعل انجام دهد؟

پاسخ ۱۴۹: عمل قبیح لواط علاوه بر آنکه گناه حق الله محسوب می شود، می تواند در برخی موارد مصداق حق الناس هم باشد. بیشتر

سؤال ۱۲۱: لطفا با استفاده از آیات و روایات راه توبه از گناه حق الله و حق الناس را توضیح دهید؟

پاسخ ۱۲۱: طبق برخی از روایات تمامی گناهان کبیره اند و هیچ گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد، بلکه نگاه به بزرگی کسی باید کرد که نسبت به او گناه واقع می شود.[۱] در این زمینه پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) می فرماید: لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِيرِ الذَّنْبِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى مَا اجْتَرَأْتُمْ؛ نگاه نکنید به کوچکی گناه، بلکه نگاه کنید به جرأتی که بر خداوند پیدا کرده اید به سبب گناه تان.[۲] بیشتر

سؤال ۱۲۰: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن را توضیح دهید؟ لطفا آثار وضعی آن و نیز راه توبه از این گناه را بیان فرمایید؟

پاسخ ۱۲۰: طبق برخی از روایات تمامی گناهان کبیره اند و هیچ گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد، بلکه نگاه به بزرگی کسی باید کرد که نسبت به او گناه واقع می شود.[۱] در این زمینه پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) می فرماید: لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِيرِ الذَّنْبِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى مَا اجْتَرَأْتُمْ؛ نگاه نکنید به کوچکی گناه، بلکه نگاه کنید به جرأتی که بر خداوند پیدا کرده اید به سبب گناه تان.[۲] بیشتر

سؤال ۱۱۹: سلام. حکم لواط در قرآن و راه توبه از آن را بیان فرمایید؟ چرا در قرآن از توبه زنا گفته قابل آمرزش است ولی لواط را نگفته و شخص باید حد بخورد و اعدام شود تا خدا ببخشد؟ آثار وضعی و تکلیفی این گناه را با توجه به آیات قرآن بیان فرمایید.

پاسخ ۱۱۹: طبق برخی از روایات تمامی گناهان کبیره اند و هیچ گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد، بلکه نگاه به بزرگی کسی باید کرد که نسبت به او گناه واقع می شود.[۱] در این زمینه پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) می فرماید: لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِيرِ الذَّنْبِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى مَا اجْتَرَأْتُمْ؛ نگاه نکنید به کوچکی گناه، بلکه نگاه کنید به جرأتی که بر خداوند پیدا کرده اید به سبب گناه تان.[۲] بیشتر

سؤال ۱: آیا فردی که مرتکب گناهان زیادی اعم از حق الله و حق الناس شده راهی برای توبه دارد؟ من از سن تکلیف تا کنون که حدود ۲۴ سالم است گناه زیاد انجام داده ام و نماز نخوانده ام و روزه نگرفته ام و گناه استمنا و غیره را خیلی انجام داده ام و فکر میکنم شاید بخاطر همین گناهان سختیها و مصیبتهای زیادی کشیده ام از این قبیل که در دوران دبیرستان حدود سال سوم در مورد مسائل خداشناسی شبهاتی دامنگیر من شد که واقعا مرا عذاب میداد و آن شبهات حل نشده در ذهن من باقی مانده و بر اثر گناهان و لذت آنها کم کم ذهنم از آن شبهات تا حدودی فاصله گرفت.

متاسفانه من سالهاست که از طریق یک فیتلر شکنی که یکی از دوستانم به من داده بود، از سایت های غیر اخلاقی دیدن میکنم. از آنجا که ممکن است این فیلتر شکن در سیستم کافی نت هایی که از آن استفاده می کردم، باقی مانده باشد، آیا لازم است که این موضوع را به آنها اطلاع دهم تا دیگران مرتکب گناه نشوند؟

پاسخ ۱: گناه و معصیت، مانند لجن زار متعفنی است که انسان، هر چه بیشتر در آن فرو می رود، خود را به نابودی نزدیک می کند، اما توبه و تصمیم جدی انسان به ترک گناه حرکت به سوی نجات و خود یک پیروزی بزرگ است که درهای رحمت الهی را به روی انسان می گشاید. کسی که به این مرحله (توبه) رسیده به پیروزی بزرگی دست یافته است، و باید سعی کند انگیزۀ خود را برای مبارزه با گناه، قوی تر نماید، و برای همیشه این حالت را در خود حفظ کند. بیشتر