سؤال ۲۵۳: کمکم کنید. من در پانزده سالگی با زن شوهر داری رابطه جنسی داشتم و نمیدانستم چه گناهی است وقتی متوجه شدم گریه کردم وپشیمان شدم و توبه کردم حال نمیدانم آیا حق الناسی نسبت به شوهر آن شخص بر گردن من است؟ مرجع من آیت الله خامنه ای است و نمیدانم آیا حق الناسی بر گردن من است؟ از سایت های زیادی پرسیدم یکی گفت آره یکی گفت نه. من دارم میمیرم من تاز ۱۶ سالمه و میدونم اشتباه کردم و پشیمانم. لطفا سوال من را جواب دهید.

پاسخ ۲۵۳: از جمله گناهان کبیره زنا می باشد که در ۷ آیه قرآن به عمل «زنا» به طور کلی اشاره شده و برخی احکام و کیفرهای آن نیز مطرح شده است. این آیات عبارت است از آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نساء، آیه ۳۲ سوره اسرا، آیات ۲ و ۳ سوره نور، آیه ۶۸ سوره فرقان و آیه ۱۲ سوره ممتحنه.

 زنا داراى زیان‏هاى دنیوى و اخروى زیادی است که بخشی از آن در این روایت امام علی (ع) به نقل از پیامبر اسلام (ص) آمده است که فرمودند: در زنا شش اثر سوء است، سه قسمت آن در دنیا و سه قسمت آن در آخرت است. اما آنها که در دنیا است یکى این است که صفا و نورانیت را از انسان مى‏گیرد روزى را قطع مى‏کند، و تسریع در نابودى انسان ها مى‏کند و اما آن سه که در آخرت است غضب پروردگار، سختى حساب و دخول- یا خلود- در آتش دوزخ است.[۱]‏

زنا با زن شوهردار حق الناس است یا حق الله؟

در صورتی که زنا با زن بی شوهر و با موافقت و رضایت طرفین باشد از مصادیق حق الله محسوب می شود اما در برخی شرایط نیز حق الناس را هم شامل می شود. برخی از این امور به این شرح است: زنا از روی اکراه یا اجبار صورت گرفته باشد؛ فرزندی متولد شود یا شخص بر اثر زنا باردار و مجبور به سقط جنین گردد که در این صورت مرد زانی در عمل سقط و اثرات روانی که بعدها دامن این زن را می گیرد، شریک است؛ شخص زانی پس از عمل گناه با بیان یا انتشار مدارکی اقدام به از بین بردن آبروی زن کند؛ و دیگر مواردی که جملگی از مصادیق حق الناس محسوب می شوند. در این صورت شخص علاوه بر ارتکاب به گناه کبیره زنا و تضییع حق الله نیز حق الناس شامل حال وی می شود.[۲]

بنابر نظر بعضی از فقهاء، زنا با زن شوهر دار هم حق الله[۳] است و هم حق الناس[۴]؛ حق الله بودنش به آن جهت است که شخص زناکار معصیت خدا را نموده و فساد و فحشایی را در جامعه مرتکب شده است و حق الناس بودنش از آن رو است که حق شوهر را ضایع کرده است؛ در نتیجه اگر به فرض این که شوهر راضی باشد، حق الله بر سر جای خود باقی است. و کیفری که شرع مقدس در دنیا برای زنا در نظر گرفته بر حق الله بودن زنا مترتب است؛ از این رو چه حق الناس هم باشد و یا نباشد و در صورت حق الناس بودن چه رضایت همسر را داشته باشد و چه نداشته باشد، تأثیری در کیفر دنیوی ندارد، و اما کیفر اخروی که مربوط به آخرت است آن چه حق الله و عذاب جهنم است سر جای خود باقی است و آن جه که مربوط به حق الناس است، با سقوط حق شوهر ساقط می شود[۵]. [۶]

حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا

بر فرض پذیرش حق الناس بودن این گناه کبیره، مراجع عظام تقلید می فرمایند: با توجه به مفسده ای که بر اطلاع دادن به همسر بوجود می آید فرد گناهکار نباید همسر را نسبت به این گناه مطلع نماید. چرا که حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. بلکه لازم است در این خصوص توبه واقعی و استغفار در درگاه خداوند متعال و تصمیم جدی بر تکرار نکردن این گناه داشت[۷].[۸]

ضمائم: پاسخ دفاتر مراجع عظام تقلید (حفظهم الله) به این شرح است:

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):  معنای حق الناس بودن الزاما طلب حلالیت از دیگران نیست. لذا در فرض سؤال بازگو کردن آن نزد دیگران حتی شوهر جایز نیست؛ در هر صورت مرتکب گناه کبیره شدید و باید واقعا توبه و استغفار نمایید و توبه از گناه با پشیمانی و تصمیم جدی بر تکرار نکردن آن حاصل می شود؛ ناامید از رحمت خدا نباشید توبه واقعی کنید و استغفار کنید هر گاه انسان با پشیمانی از گناه رو به خدای متعال بیاورد خداوند وعده فرموده که گناهان بنده‌اش را بخشیده و توبه‌اش را بپذیرد به فضل خدا امیدوار باشید و واقعاً از گناهان فاصله گرفته و به وظایف دینی عمل کنید و اعمال زشت گذشته را با کارهای خوب و پسندیده جبران کنید.[۹]

حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی (مدظله العالی): در فرض سوال باید توبه نمایید ولی حق الناس محسوب نمی شود.[۱۰]

حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مدظله العالی): همین که متوجه اشتباه و گناه خود شده اید و توبه و استغفار کرده اید، کافی است.[۱۱]

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی): در فرض سوال، حق الناسی بر ذمه شما نیست اما مرتکب گناه بسیار بزرگی شده اید که عواقب دنیوی و اخروی فراوانی دارد. در روایتی از پیامبراکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که حضرت فرمود:«يا عَلىُّ، فِى الزّنا سِتُّ خِصالٍ، ثَلاثٌ مِنها فِى‏ الدُّنيا وَ ثَلاثٌ مِنها فِى ‏الآخِرَةِ. أمّا التّي فِى‏ الدُّنيا فَيَذهَبُ بِالبَهاءِ وَ يُعَجّلُ الفَناءَ وَ يَقطَعُ الرّزقَ وَ أمّا التّي فِى‏ الآخِرَةِ فَسُوءُ الحِسابِ وَ سَخَطُ الرَّحمانِ وَالخُلودُ فِى‏ النّار؛ اى على، در زنا شش اثر سوء است: سه در دنيا و سه در آخرت، امّا آنها كه در دنياست: آبرو بَرَد و زودتر نابود سازد و رشته روزى ببَرد. امّا آنچه در آخرت است: سختگيرى هنگام حساب و خشم خداى رحمان و خلود (هميشه ماندن) در آتش دوزخ است. لذا لازم است اینگونه روابط را به طور کامل قطع نمایید و از گناه کبیره ای که مرتکب شده اید حقیقتا در محضر خداوند متعال توبه نمایید و توبه حقيقي آن است که به طور جدّي از گناهان خود پشيمان باشید و آنها را کاملاً ترک کرده و با اعمال نيک آينده، گذشته را جبران کنید. در اين صورت ان شاء الله مشمول بخشش الهي واقع خواهید شد.[۱۲]

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی): سیستانی توبه و استغفار کنید و هرگز گناه خود را نزد هیچکس بازگو نکنید. موفق باشید.[۱۳]

برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید.

نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا، پاسخ شماره ۲۳۶٫

نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن، پاسخ شماره ۱۲۰٫

نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫

نمایه: راه پاک کردن کامل گناه در نامه اعمال، پاسخ شماره ۱۵۴٫

نمایه: زمان ارتباط با خدا و شرایط استجابت قطعی دعا، پاسخ شماره ۸۱٫

[۱] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ۱۲ ، ص ۱۰۲، چاپ اول، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، تهران، سال ۱۳۷۴٫.

[۲] . برای آگاهی بیشتر نسبت به حق الله و حق الناس و راه توبه از آن به پاسخ شماره ۱۲۱ (نمایه: راه توبه از گناه حق الله و حق الناس، پاسخ شماره ۱۲۱٫) مراجعه فرمایید.

[۳] . مراد از حق الله تکالیف شرعی محض است.

[۴] . حقّ الناس تکلیفی است که برای رعایت حال دیگران، چه مالی یا عرضی جعل می شود.

[۵] . العاملی، زین الدین بن علی بن أحمد( الشهید الثانی)،‏ الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۳، ص ۱۵۰، مکتبه الداوری‏، قم، چاپ اول، ۱۴۱۰ق؛ النراقی، أحمد بن محمد مهدی‏، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۷، ص ۲۰۴، مؤسسه آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث‏، قم، چاپ اول، ۱۴۱۵ق؛ الحسینی الشیرازی، السید محمد، الفقه، القانون، ص ۳۵۷، مرکز الرسول الأعظم( ص) للتحقیق و النشر، بیروت، لبنان، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.

[۶] . مغنیة، محمد جواد،فقه الامام الصادق(ع)،ج ۵،ص ۱۵۷،و ج ۶، ص۲۹۰، مؤسسة أنصاریان للطباعة و النشر، الطبعة الثانیة،۱۴۲۱هجری قمری، قم المقدسة؛ راشد الصیمری، مفلح بن الحسن( الحسین)، غایة المرام فی شرح شرائع الاسلام، المحقق، المصحح، جعفر الکوثرانی العاملی، ج ۴،ص ۲۹۳ ،دار الهادی، الطبعة: الأولى، تاریخ الطبع ۱۴۲۰ ه ق،‏ مکان الطبع، بیروت- لبنان.

[۷] . برای آگاهی بیشتر از نظرات مراجع و موارد مرتبط به پاسخ شماره ۲۳۶ (نمایه: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا)، مراجعه فرمایید.

[۸] . اقتباس از پاسخ ۱۲۰ (نمایه: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن).

[۹] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء pzyyrry.

[۱۰] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۳۷۶۸۵٫

[۱۱] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۷۵۷۱۹٫

[۱۲] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۹۰۱۰۹۰۰۰۹٫

[۱۳] . استفتاء از دفتر معظم له توسط سایت اسک اسلام با کد استفتاء ۹۶۱۸۵۲.

سؤال ۲۳۶: حکم اطلاع دادن به همسر در صورت حق الناس بودن گناه زنا چیست؟ گفتنی است اینجانب یک خانم متاهل هستم که چند سال قبل بدلیل اغفال شدن مرتکب گناه زنای محصنه شدم. از آن به بعد خیلی به فکر فرو رفتم و برای نجات خود از این وضعیت حتی تصمیم به خودکشی داشتم. در درگاه خداوند از گناه توبه واقعی نمودم. از خیلی از مراکز سؤال کردم که آیا همین توبه کفایت می کند یا خیر؟ تا اینکه به مطلبی از سایت پاسخگویی شما برخورد کردم که طبق نظر برخی از فقهاء زنای محصنه علاوه بر حق الله بودن مشمول حق الناس نیز می شود چرا که با این گناه حق شوهر ضایع شده است! (منابع ذکر شده در سایت شما در این مورد: الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۳، ص ۱۵۰؛ النراقی، أحمد بن محمد مهدی‏، مستند الشیعه فی احکام الشریعه، ج۱۷، ص ۲۰۴؛ مغنیة، محمد جواد،فقه الامام الصادق(ع)،ج ۵،ص ۱۵۷،و ج ۶، ص۲۹۰ و … ذکر شده است). حال از شما خاضعانه سوال دارم که آیا این گناه علاوه بر حق الله بودن حق الناس را هم شامل می شود؟ و آیا در این صورت بایستی برای کسب رضایت همسر خود جریان را برای همسرمان توضیح دهیم؟ آیا فقط حق الله هست؟ لطفا برای رهایی اینجانب از این شرایط بطور کامل توضیح دهید و اینکه چگونه می توانم این خیانت به همسرم را جبران کنم؟ لطفا تا آنجا که ممکن است سریعتر به همه سؤالاتم پاسخ دهید! خدا خیرتان دهد.

پاسخ ۲۳۶: از جمله گناهان کبیره زنا می باشد که علاوه بر روایات فراوان از معصومین (علیهم السلام) در ۷ آیه قرآن به عمل «زنا» به طور کلی اشاره شده و برخی احکام و کیفرهای آن نیز مطرح شده است. این آیات عبارت است از آیات ۱۵ و ۱۶ سوره نساء، آیه ۳۲ سوره اسرا، آیات ۲ و ۳ سوره نور، آیه ۶۸ سوره فرقان و آیه ۱۲ سوره ممتحنه. بیشتر

سؤال ۱۹۹: سلام. حق الناس یا حق الله بودن ارتباط جنسی با محارم را بیان کنید؟ آیا گناه لواط با محارم (یعنی یکی از اعضاء خانواده) حق الناس است و حلالیت لازم دارد؟

پاسخ ۱۹۹: ارتباط جنسی با محارم (مثل ارتکاب به گناه کبیره لواط با یکی از اعضاء خانواده) علاوه بر آنکه شخص مرتکب گناه کبیره شده است، باعث بروز اختلالات روحی و روانی شدید در زندگی وی خواهد شد.[۱] این اختلالات قطعا تا آخر زندگی، همراه ایشان خواهد بود و علاوه بر آنکه بنیان خانواده را ویران می کند، زندگی عادی و روزمره آنها را به کلی مختل و قدرت تصمیم گیری، اعتماد به نفس، امید به زندگی و انجام امورات عادی آنها را تحت الشعاع قرار داده و شخص از انجام صحیح آن عاجز خواهد بود. این بخشی از اثرات مخرب دنیوی این گناه کبیره بوده و بدینوسیله مشمول حق الناس می گردد و اگر شخص از گناه خود توبه نکند در آخرت هم عقوبت شدیدی برای وی در نظر گرفته خواهد شد. بیشتر

سؤال ۱۸۲: با سلام. لطفا در خصوص شهادت دروغ و رجوع شاهدین از شهادت به زنا و حکم دیه مقتول توضیح دهید؟ بعنوان مثال اگر چهار نفر در يك مجلس به زنا كردن مردى شهادت مى‏دهند. سپس حاكم ‏دستور رجم او را صادر مى‏كند، يكى از آن چهار نفر شاهد زودتر از بقیه و سپس آن سه نفر ديگر بعد از مرگ زانى از شهادتشان بر مى‏گردند. بفرمایید که ديه اين مرد بر عهده كيست؟

پاسخ ۱۸۲: شهادت دروغ یکی از گناهان کبیره است[۱] که طبق ماده ۲۱۸ قانون مجازات عمومى در فصل شهادت كذب مجازاتی نیز برای آن در نظر گرفته شده است.[۲] بیشتر

سؤال ۱۷۴: فردی مرتکب گناه کبیره زنای محصنه شده و توسط شخصی دیگر دستش قطع می گردد. در دادگاه چهار شاهد در محضر حاكم شهادت می دهند که این فرد زنای محصنه داشته و نیز شهادت می دهند که دستش قطع شده است. حاكم بر این حکم مى کند که مرد زناكار را رجم (سنگسار) كنند. امّا او قبل از سنگسار شدن مى‏ميرد، آيا ديه دست او بر قطع كننده واجب است؟ لطفا در خصوص اثبات و مجازات زنای محصنه: دیه قطع دست زانی و موارد مرتبط با ارائه نظرات مراجع توضیحات لازم را ذکر فرمایید؟

پاسخ ۱۷۴: به زنای مرد یا زن همسردار، «زنای محصنه» می‌گویند. به مرد و زنی که احصان داشته باشند، «مُحصَن» و «محصَنه» یا «ثیِّب» و «ثیِّبه» می‌گویند.[۱] طبق نظر فقهاء، برای تحقق زنای محصنه، علاوه بر شرائط ویژه باب زنا و شرایط عمومی تکلیف مانند بلوغ، عقل و اختیار، چندین شرط دیگر نیز ضروری دانسته شده که عبارتند از: بیشتر

سؤال ۱۵۶: اگر یک خانم که دارای شوهر است خود را بی شوهر معرفی کند و با شخص دیگری ازدواج نماید و شوهر اول که از این قضیه بی اطلاع است همسرش را در حال نزدیکی با مرد اجنبی (شوهر دوم) ببیند آیا می تواند وی را به قتل برساند؟ در صورت قتل آیا دیه دارد؟ لطفا در مورد ازدواج زن شوهر دار با مرد دیگر / حکم قتل زوجه یا اجنبی در حال زنا را بیان فرمایید؟

پاسخ ۱۵۶: یکی از زنانی که ازدواج با آن جایز نیست زن شوهر دار است.[۱] بنابراین عقد ازدواج با زن شوهردار يقينا باطل است، خواه عالما عامدا باشد و خواه از روى جهل. اين موضوع از واضحات بوده و جاى ترديد نيست، الّا اين كه بايد ديد آيا چنين عقدى موجب حرمت ابدى نيز مى‌گردد يا نه.[۲] بیشتر

سؤال ۱۲۰: حکم زنا در قرآن و حق الله و حق الناس بودن آن را توضیح دهید؟ لطفا آثار وضعی آن و نیز راه توبه از این گناه را بیان فرمایید؟

پاسخ ۱۲۰: طبق برخی از روایات تمامی گناهان کبیره اند و هیچ گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد، بلکه نگاه به بزرگی کسی باید کرد که نسبت به او گناه واقع می شود.[۱] در این زمینه پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) می فرماید: لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِيرِ الذَّنْبِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى مَا اجْتَرَأْتُمْ؛ نگاه نکنید به کوچکی گناه، بلکه نگاه کنید به جرأتی که بر خداوند پیدا کرده اید به سبب گناه تان.[۲] بیشتر

سؤال ۱۱۹: سلام. حکم لواط در قرآن و راه توبه از آن را بیان فرمایید؟ چرا در قرآن از توبه زنا گفته قابل آمرزش است ولی لواط را نگفته و شخص باید حد بخورد و اعدام شود تا خدا ببخشد؟ آثار وضعی و تکلیفی این گناه را با توجه به آیات قرآن بیان فرمایید.

پاسخ ۱۱۹: طبق برخی از روایات تمامی گناهان کبیره اند و هیچ گاه نباید به کوچکی گناه نگاه کرد، بلکه نگاه به بزرگی کسی باید کرد که نسبت به او گناه واقع می شود.[۱] در این زمینه پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) می فرماید: لَا تَنْظُرُوا إِلَى صَغِيرِ الذَّنْبِ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى مَا اجْتَرَأْتُمْ؛ نگاه نکنید به کوچکی گناه، بلکه نگاه کنید به جرأتی که بر خداوند پیدا کرده اید به سبب گناه تان.[۲] بیشتر

سؤال ۳۰: در صورت باردار شدن از زنا و عسر و حرج شدید خانواده، آیا قبل از حلول روح در جنین، سقط این طفل نامشروع که ممکن است علاوه بر خانواده حتی برای جامعه مشکلاتی ایجاد کند، جایز است؟

پاسخ ۳۰: حضرت امام خمینی و دیگر مراجع محترم فرموده اند: اگر زنى از زنا آبستن شود، در صورتى كه خود آن زن يا مردى كه با او زنا كرده، يا هر دوى آنان مسلمان باشند، براى آن زن جايز نيست بچه را سقط كند[۱]. بنابر این ] چنین فرزندی[ فرزند او محسوب ‏شده اما ارث شامل حال او نمی شود[۲].

دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

سقط جنین حرام است و آنچه در سؤال مرقوم شده، مجوز آن نمی باشد.

دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

این کار جایز نیست مگر اینکه مشکل بسیار مهمی در کار باشد.[۳]

دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

اگر ترس ضرر باشد و یا این که در عسر و حرج شدید قرار می گیرد جایز است قبل از این که روح در جنین دمیده شود آن را بیاندازد.

پس از انعقاد نطفه، سقط جنین به هیچ وجه جایز نمی باشد مگر زمانی که مادر بر جان خود بترسد و یا ماندن جنین در شکم او آنقدر پر زحمت باشد که غیر قابل تحمل گردد و خلاصی از آن ،جز سقط جنین راهی دیگری ندارد، در این صورت تا روح در جنین دمیده نشده است سقط جایز است و اما پس از دمیده شدن روح در جنین سقط آن به هیچ وجه جایز نیست حتد با وجود شرایط مذکور به احتیاط واجب.[۴]

دفتر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

عذرهایی را که نوشته اید مجوز برای سقط جنین نیست و اسقاط جنین حرام است.

[۱] . توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏۲، ص: ۴۹۸٫

[۲] . همان، مکارم.

[۳] . برای آگاهی بیشتر به سایت دفتر معظم له مراجعه فرمایید.

[۴] . سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، پرسش و پاسخ، سقط جنین.