سؤال ۲۱۹: سلام دختری ۳۱ ساله هستم. یک سال هست که با مردی مطلقه آشنا شدم. ایشان ۴۱ سال دارن و پنج سال هست که جدا شدن. از ازدواج قبلی یه دختر دارن که الان ۱۱ سالشه و با همسر قبلیش زندگی میکنه ،مدت زندگی با همسر قبل ۶سال بوده، همسر قبلش خانم برادرش بوده که سه فرزند داشته و بعد فوت برادر ایشون، عاشق این آقا شده که در نتیجه بعد ۸سال باهم ازدواج کردن خیلی دلسوزن و مهربان و باخدا. من بهشون علاقه مند شدم و لی خانوادم ناراضین. میشه راهنمایی کنید. ممنون

پاسخ ۲۱۹: ازدواج یکی از مهمترین اتفاقات زندگی هر فردی است که تصمیم گیری در مورد آن از اهمیت زیادی برخوردار است، چراکه یک تصمیم غلط می تواند یک ازدواج ناموفق را برای فرد در پی داشته و یک ازدواج ناموفق می تواند مسیر زندگی انسان و حتی یک خانواده را تغییر دهد. بیشتر

سؤال ۱۵۱: لطفا شرایط ازدواج دائم دختر بدون اذن پدر را برای اینجانب بیان فرمایید؟ چرا که پسری از من خواستگاری کرد و هردو قسم خوردیم که با هم ازدواج می کنیم. در حال حاضر بدلیل موقعیت کاری و تحصیلی ایشان که سبب مخالفت خانواده من می شود حداقل تا یکسال امکان ازدواج ما وجود ندارد. اما متاسفانه مختصر روابطی بین ما بوجود آمد. آیا اگر صیغه عقد بصورت فارسی و شفاهی آن هم بدون رضایت پدر بین دونفر جاری شود آن دو بهم محرم اند؟ در این شرایط  اگر ازدواج کنیم قبل آن مرتکب گناه کبیره می شویم؟ اگر خانواده من اجازه ازدواج با ایشان را به من ندهند چه کنم؟ آیا امکان توبه هست؟ چگونه؟ آیا روابطم را با ایشان (حتی تلفنی) کاملاً قطع کنم؟ من شدیداً شرمنده ام و احساس گناه و عذاب وجدان می کنم! لطفاً راهنماییم کنید.

پاسخ ۱۵۱: ازدواج از نظر اسلام وسيله‏اى براى پاك‏دامنى و پاك‏دامن زيستن است. رسول خدا صلى الله عليه و آله به زيد بن حارثه فرمودند: ازدواج كن تا پاك‏دامن باشى. [۱] در روايتى ديگر، به زنى كه گفته بود، ديگر ازدواج نخواهم كرد، فرمودند: «ازدواج براى حفظ عفاف لازم است.»[۲] بیشتر

سؤال ۳۴: زن مطلقه ای بودم که با مردی ازدواج موقت یک ساله نمودم، بعد از دو ماه به علت اختلاف از همدیگر جدا شدیم و ازدواج موقت را فسخ نمودیم و صیغه طلاق جاری شد. حال در حین عده (یک هفته بعد از طلاق) مجددا خواستم که با آن مرد ازدواج موقت بکنم آیا می توانم؟

جواب ۳۴: طبق نظر مراجع عظام اگر زن و مردی که ازدواج موقت کرده اند، پس از اتمام دوره عقد و یا در حین آن بخواهند مجدداً ازدواج کنند می بایست دوباره عقد را جاری کنند ولی لازم است مدت عقد اول تمام شود و یا مدت باقی مانده را به او ببخشد و پس از آن عقد جدید بخوانند[۱].پس برای تمدید مدت صیغه ازدواج موقت، باید پس از اتمام مدت آن مجدداً صیغه عقد موقت (عقد جدید) بخوانند.

لازم به ذکر است که زنى كه صيغه شده، مثلًا يك ماهه يا يك ساله او را عقد كرده‌اند، طلاق ندارد و رها شدن او به اين است كه مدتش تمام شود، يا مرد مدّت را به او ببخشد، به اين ترتيب كه بگويد: مدّت را به تو بخشيدم و شاهد گرفتن و پاك بودن زن از حيض لازم نيست.[۲]

همچنین زنى كه نُه سالش تمام شده و يائسه نيست اگر شوهرش با او نزديكى كند و طلاقش دهد، بعد از طلاق بايد عدّه نگه‌دارد يعنى بعد از آن كه در پاكى طلاقش داد، به قدرى صبر كند كه دو بار حيض ببيند و پاك شود و همين كه حيض سوم را ديد عدّۀ او تمام مى‌شود و مى‌تواند شوهر كند. ولى اگر پيش از نزديكى كردن با او طلاقش بدهد عدّه ندارد، يعنى مى‌تواند بعد از طلاق فوراً شوهر كند.

اما اگر زنی پس از طلاق بخواهد با همین مردی که با او ازدواج موقت کرده، مجددا ازدواج نماید نیازی نیست که عده نگه دارد ولی باید مجددا صیغه عقد بخواند.[۳]

عدّه زنان در ازدواج موقت‌: زنى كه نه سالش تمام شده و يائسه نيست، اگر صيغه شود، مثلًا يك ماهه يا يك ساله، چنانچه شوهرش با او نزديكى نمايد و مدت آن زن تمام شود يا شوهر مدت را به او ببخشد در صورتى كه حيض مى‌بيند، بايد به مقدار دو حيض و اگر حيض نمى‌بيند، چهل و پنج روز بايد از شوهر كردن خوددارى نمايد.

زمان آغاز عدّه‌ ابتداى عدّۀ طلاق از موقعى است كه خواندن صيغۀ طلاق تمام مى‌شود، چه زن بداند طلاقش داده‌اند يا نداند، پس اگر بعد از تمام شدن عدّه بفهمد كه او را طلاق داده‌اند، لازم نيست دوباره عدّه نگهدارد.[۴]

برای آگاهی بیشتر به پاسخ های زیر مراجعه  فرمایید:

نمایه: ازدواج: زمان مبهم در صیغه عقد موقت، سوال شماره ۱۸٫

نمایه: پرداخت مهریه در ازدواج موقت، سوال شماره ۲۱٫

نمایه: اجازه پدر در ازدواج موقت و دائم، سوال شماره ۲۳٫

[۱]. آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج ۳، ۱۳۱۱ آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س ۱۶۳ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۱۳۱۱ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج ۳، م ۲۴۹ امام خمينى، تحرير الوسيله، ج ۲، النكاح المنقطع، م ۱۱ آيت الله صافى، هداية العباد، ج ۲، النكاح المنقطع، م ۱۱ آيت الله نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۶۹۴ آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج ۲، س ۱۲۵۵ و دفتر: آيت الله بهجت و آيت الله مكارم.

[۲] . توضيح المسائل (محشى – امام خمينى)، ج‌۲، ص: ۵۲۴٫

[۳] . آيت الله وحيد، منهاج الصالحين، ج ۳، ۱۳۱۱ آيت الله خامنه‏اى، استفتاء، س ۱۶۳ آيت الله تبريزى، منهاج الصالحين، ج ۲، م ۱۳۱۱ آيت الله سيستانى، منهاج الصالحين، ج ۳، م ۲۴۹ امام خمينى، تحرير الوسيله، ج ۲، النكاح المنقطع، م ۱۱ آيت الله صافى، هداية العباد، ج ۲، النكاح المنقطع، م ۱۱ آيت الله نورى، استفتاءات، ج ۲، س ۶۹۴ آيت الله فاضل، جامع المسائل، ج ۲، س ۱۲۵۵ و دفتر: آيت الله بهجت و آيت الله مكارم.

[۴] . توضيح المسائل (محشى – امام خمينى)، ج‌۲، ص: ۵۲۸‌.

سؤال ۲۱: در چه صورتی در ازدواج موقت مهریه باید پرداخت شود و اگر پرداخت نشود چه حکمی دارد؟

پاسخ ۲۱: در ازدواج موقّت بايد مقدار وقت و مقدار مهر تعيين شده باشد و بدون آن باطل است[۱]. و به محض اینکه عقد خوانده شد مرد مهریه را مدیون است. اکثر مراجع معظم تقلید از جمله حضرت امام خمینی”ره” در این زمینه فرموده اند:” اگر مرد مدّت صيغه را ببخشد، چنانچه با او نزديكى كرده، بايد تمام چيزى را كه قرار گذاشته به او بدهد و اگر نزديكى نكرده بايد نصف آن را بدهد”[۲] بعضی مراجع دیگر فرموده اند:” حتی در صورتی که نزديكى هم نكرده باشد باید تمام مهر را بپردازد.”[۳]

 اما اگر مقدار مهر در عقد مشخص شد و مرد بنا به دلایلی قصد پرداخت آن را نداشته باشد عقد آنها صحیح است ولی مهر را باید بدهد[۴]، و اگر نپردازد، کار حرام کرده و  شرعاً مدیون و بدهکار است و  مثل کسی است که مال دیگری را غصب کرده یا تصرف کرده و از پرداخت آن امتناع می کند قطعا چنین کاری حرام و گناه است . بله اگر قصد پرداخت مهریه را داشت ولی به یک علت غیر قابل پیش بینی مثل سرقت ، سیل ، آتش سوزی یا…مال خود را از دست داد و اکنون توانایی پرداخت مهر را ندارد مرتکب حرام و گناه نشده ولی باز شرعاً مدیون و بدهکار است و در اولین فرصت که توانایی مالی پیدا کرد باید دین خود (مهریه) را بپردازد. در هر صورت شوهر نمی تواند از اصل پرداخت مهریه امتناع ورزد[۵]، مگر آنکه زن مهر خود را ببخشد.[۶]

[۱] .توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏۲، ص: ۴۸۱٫

[۲] . همان، ص: ۴۸۴،م۲۴۳۱٫

[۳] . همان.

[۴] .همان، ج‏۲، ص: ۴۹۴٫

[۵] . استفتائات حضرت امام خمینی (ره)،  ج۳، ص ۱۷۸٫

[۶] . برای آگاهی بیشتر به سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، (پرسش و پاسخ، مهریه) مراجعه فرمایید.