سؤال ۲۳۷: سوره های سجده دار واجب و مستحب قرآن کریم را همراه با ذکر سجده و دیگر شرایط مرتبط ذکر نمایید؟

پاسخ ۲۳۷: آيات سجده پانزده آيه است که سجده در چهار آيه، واجب و در يازده آيه، مستحب است.[۱] آياتی که دارای سجده واجب هستند به آن‌ها عزائم يا آيات عزائم گفته می‌شود. بیشتر

سؤال ۱۸۷: آیا رفتن زن حامله به قبرستان جایز است؟ بطور کلی چه زمانهایی به زیارت اهل قبور برویم؟ آیا آنها نیز به زیارت ما می آیند؟ کی و چند بار؟ لطفا مستحبات و مکروهات زیارت قبور را نیز ذکر فرمایید؟

پاسخ ۱۸۷: از قرآن و روایات معصومین علیهم السلام استفاده می شود که رفتن به قبرستان مسلمانان و ایستادن در کنار قبور مؤمنین علی الخصوص آشنایان و خواندن سوره هایی از قرآن کریم برای آنها مستحب است. البته مواردی از جمله زیارت قبور در شب برای همه و تشییع جنازه برای بانوان نیز مکروه شمرده شده است. (دیگر موارد به تفصیل در زیر آمده است) بیشتر

سؤال ۱۷۹: آيا حائض مي تواند براي حفظ ظاهر به صورت صوري نماز بخواند؟ لطفا آنچه بر حائض حرام، مکروه و مستحب است را نام ببرید؟

پاسخ ۱۷۹: نمازی که به قصد دستور و وظیفه بوده و باید با وضو، غسل یا تیمم به جا آورده شود، بر حائض حرام است. اما مستحبّ است که حائض در وقت نماز، خود را از خون پاك نمايد و پنبه و دستمال را عوض كند و وضو بگيرد و اگر نمى‌تواند وضو بگيرد تيمم نمايد و در جاى نماز رو به قبله بنشيند و مشغول ذكر و دعا و صلوات شود.[۱] بنابراین اشکالی در خواندن صوری نمازی که به قصد دستور و وظیفه نباشد، نیست. بیشتر

سؤال ۱۴۸: لطفا آداب ظاهری و باطنی تلاوت قرآن کریم را با استناد به خود آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) بیان فرمایید؟

پاسخ ۱۴۸: یک قاری قرآن سزاوار است برای قرائت آیات کلام الله مجید آدابی را چه ظاهری و چه باطنی مراعات و بدان نیز عمل نماید. برخی از این آداب که برگرفته شده از خود آیات قرآن کریم و نیز روایات معصومین (علیهم السلام) است به شرح زیر می باشند: بیشتر

سؤال ۱۴۷: سلام علیکم. خواب دیدم یک مرتاض هندی به من توصیه کرد که برای رسیدن به حاجتم بایستی صفحه  ۲۰۴۰ قرآن را در حدود ۲۰ مرتبه بخوانم. وقتی از چند نفر سوال کردم گفتند بایستی این صفحه را در قرآن های خطی و قدیمی پیدا کنم و بخوانم. بفرمایید که آیا چنین صفحه ای در قرآن وجود دارد؟ و اگر وجود دارد چطور می شود آن را پیدا کرد؟ لطفا برخی از فضایل حاجت روا شدن با قرائت قرآن کریم را توضیح دهید ؟

پاسخ ۱۴۷: از آنجا که خواب شرعاً حجّیت ندارد‏[۱]، استناد به این خواب، آنهم به مطالبی که توسط یک مرتاض هندی بیان شده، چندان معقول به نظر نمی رسد. بیشتر

سؤال ۱۳۴: لطفا مراد از این حدیث که تعلیم و تربیت کودکان را تا هفت سال انجام دهید که اگر در صراط حق بودند که چه خوب اما اگر نبودند هیچ امید خیری در آنها وجود نخواهد داشت، را بیان فرمایید؟ لطفا با استفاده از روایات داشتن فرزند صالح و شایسته را تبیین نمایید؟

پاسخ ۱۳۴: امام صادق عليه السّلام فرمود: كودك خود را تا هفت سال ببازى رها كن، و هفت سال ديگر او را تحت تربيت و آموزش قرار ده، و هفت سال با خود همدم و همراز ساز پس اگر در صراط حقّ بود و از باطل گريزان و سعادت خود را دريافت كه بسيار خوب و اگر نه چنين شد اميد خيرى در وجودش نخواهد بود.[۱] بیشتر

سؤال ۹۸: لطفاً زندگی نامه حضرت خضر علیه السلام را شرح داده و بفرمایید که چند وقت است که ایشان در قید حیات هستند؟

پاسخ ۹۸: حضرت خِضر، یکی از اولیای الهی که برخی او را پیامبر نیز دانسته‌اند. نامش به صراحت در قرآن نیامده ولی بر اساس برخی احادیث او همان شخصی است کهداستان موسی و خضر با او در سوره کهف آمده است. در این آیات خضر دارای علم لدنی توصیف شده است. بر اساس آیات ۶۰ تا ۸۲ سوره کهف، خضر کشتی عده‌ای مستمند را سوراخ می‌کند، پسر بچه‌ای بی‌گناه را می‌کشد و در روستایی که به آنان غذا ندادند، دیواری مخروبه را تعمیر می‌کند. موسی(ع) به این کارها اعتراض می‌کند و خضر تأویل کارهای خود را بیان می‌کند. بیشتر

سؤال ۹۳: اگر قرآن یا انگشتری که حاوی اسماء متبرکه است، درون چاه دستشویی خانه بیفتد که بیرون آوردن آن و یا استفاده نکردن از این مستراح تا زمانی که اطمینان به از بین رفتن قرآن یا اسماء متبرکه حاصل گردد، باعث عسر و حرج شدید بوده و بسیار مشکل است، همچنین مستراحی دیگری جهت رفع قضاء حاجت وجود نداشته و ایجاد چاه دیگری ممکن نباشد، در آن صورت حکم استفاده از این مستراح چیست؟ حکم شرعی افتادن قرآن یا انگشتر حاوی اسماء متبرکه در چاه دستشویی را بیان کنید؟

پاسخ ۹۳: اگر قرآن يا چيز محترمى ديگر در چاه مستراح بيفتد، خارج كردن آن واجب است و در صورت عدم امكان بيرون آوردن آن، در اينكه تخلّى در آن جايز است يا واجب است تا زمان يقين به پوسيدن آن از چاه استفاده نشود، اختلاف است.[۱] بیشتر

سؤال ۶۷: در قرآن آمده است که: حضرت عيسي (ع) به قوم خود فرموده اند، بعد از ايشان پيامبري خواهد آمد به اسم احمد كه دارای كتابي مقدس مي باشد. حال سؤال من اين است كه چرا مسيحيان بر اين باور نيستند؟ چرا حضرت عيسي (ع) در انجيل فرموده است، فقط به من ايمان بياوريد و هر كس به من ايمان بياورد وارد بهشت خواهد شد؟ آیا انجيل تحريف شده است؟ آیا مسیحیان باید به بشارت حضرت عیسی به آمدن پیامبر اسلام (ص) ایمان بیاورند؟

پاسخ ۶۷: قرآن مجید می فرماید: ” و (به ياد آوريد) هنگامى را كه عيسى بن مريم گفت: «اى بنى اسرائيل! من فرستاده خدا به سوى شما هستم در حالى كه تصديق‏كننده كتابى كه قبل از من فرستاده شده [تورات‏] مى‏باشم، و بشارت‏دهنده به رسولى كه بعد از من مى‏آيد و نام او احمد است!» هنگامى كه او [احمد] با معجزات و دلايل روشن به سراغ آنان آمد، گفتند: «اين سحرى است آشكار»![۱] بیشتر

سؤال ۳۱: اگر به خط قرآن بدون وضو دست بزنیم به این نیت که آن را کتاب علمی یا کتابی برای نقل داستان بدانیم (مثلا در مقام نقل داستان حضرت یوسف دست به خط آن بزنیم به عنوان کتاب علمی تاریخی و نه قرآن) اشکال دارد؟ اگر سهواً بدون وضو به قرآن دست زدیم اشکال دارد؟

پاسخ ۳۱: مسّ نمودن خطّ قرآن؛ يعنى رساندن جايى از بدن به خطّ قرآن براى كسى كه وضو ندارد، حرام است. ولى اگر قرآن را به زبان فارسى يا به زبان ديگر ترجمه كنند مسّ آن اشكال ندارد.[۱]

همچنین در خصوص کسی که وضو ندارد، حرام است[۲] اسم خداوند متعال را به هر زبانى که نوشته شده باشد مسّ نمايد و بنا بر احتياط واجب، مسّ اسم مبارك پيغمبر (ص) و امامان (ع) و حضرت زهرا (س) نیز دارای همین حکم است‏. البته برخی از فقها، این مسئله را بنابر احتیاط مستحب می‌دانند.[۳]

ولی مس حاشیه یا جلد قرآن حرام نبوده، بلکه مستحب است، برای مس حاشیه قرآن وضو گرفته شود[۴] و این کار تنها برای جُنب کراهت دارد.[۵]

در الفاظ و كلمات مشترک بین قرآن و غیر قرآن، ملاک آن است كه مجموع كلمات چیده شده در كنار هم، عرفاً قرآن محسوب شود و قصد نویسنده در آن اثری ندارد. البتّه بعد از جدایی این كلمات یا حروفِ قرآنی از هم، لازم است احتیاط شود یعنی اگر قبلاً عبارت در نظر عرف، قرآنی بوده و الآن به سبب قطعه قطعه شدن و جدا شدن اجزای آن از یکدیگر، در عرف، قرآن محسوب نشود، احتیاط لازم است باز هم فرد بدون وضو، بدن را به آن نرساند.

مس غیر خطّ قرآن مثل بین سطرها، ورق و جلد و غلاف آن بدون وضو حرام نیست ولی كراهت دارد. همچنین آویزان نمودن قرآن به گردن یا لباس و حمل آن در صورتی كه خطوط قرآن با بدن تماس مستقیم نداشته باشد، بدون وضو مكروه است.

حکم حرام بودن مسّ خطّ قرآن مخصوص افراد مکلّف است. بنابراین جلوگیری بچه و دیوانه از مسّ خط قرآن، واجب نیست ولی اگر مسّ نمودن ‌آنان بی‌احترامی و هتک حرمت قرآن – مثل پاره كردن یا نشستن روی قرآن یا نجس‌كردن آن – باشد، باید از آن‌‌جلوگیری كنند و دادن قرآن به اطفال برای آموزش و مانند آن بی‌اشكال است؛ هرچند بدانند اطفال بدون وضو آن را مس می‌كنند بلكه سبب شدن در مسّ خطّ قرآن توسّط اطفال، مثل اینكه دست طفل را گرفته و بر خط قرآن قرار دهد، در صورت عدم هتک، جایز است.[۶]

در هر حال اگر سهواً بدون وضو به قرآن یا اسامی متبرکه دست زدید اشکال ندارد.

[۱]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج‏۱، ص۱۸۶، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.

[۲]. آیات عظام خوئى، سيستانى، زنجانى، تبريزی: (بنا بر احتياط واجب حرام است ..).

[۳]. آیات عظام خوئى، سيستانى، تبريزى اراكى، نورى همدانی، شبیری زنجانى:(بنابر احتیاط مستحب)؛ آیت الله مکارم: (اگر هتک حرمت و بى‌احترامى باشد حرام است)؛ همان، ص ۱۸۷٫

[۴]. همان، ص ۱۸۸٫

[۵]. همان، ص۲۱۴٫

[۶] . سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، وضو.