سؤال ۳۵: با توجه به شرایط اسفناک اقتصادی کشور و افزایش اجاره و رهن خانه ها مجبور هستم تا مقداری از مبلغ ماهیانه را پس انداز کنم تا برای رهن سال بعد بتوانم آماده کنم آیا به این مبلغ خمس تعلق می گیرد؟ اگر مبلغ پس انداز کم باشد و برای افزایش آن به بانک داده و وام بگیرم آیا باز هم خمس دارد یا نه؟
جواب ۳۵: مقام معظم رهبری در پاسخ به این سؤال که: شخصى خانهاى براى سكونت ندارد و براى خريد مسكن يا تهيه ما يحتاج زندگى، مالى را پسانداز كرده است، آيا اين مبلغ خمس دارد؟ فرمودند: مال پس انداز شده از منفعت كسب اگر براى تأمين هزينههاى زندگى باشد، سر سال خمسى، خمس دارد مگر اين كه پس انداز براى تهيّه لوازم ضرورى زندگى و يا تأمين هزينههاى لازم باشد كه در اين صورت اگر بعد از سال خمسى در آينده نزديك (مثلًا دو سه ماه پس از سال خمسى) در راههاى مذكور مصرف شود، خمس ندارد[۱] .
بنابر این طبق نظر ایشان، به پس انداز حساب قرض الحسنه مسکن شما، در صورتی که از منفعت کسب تان باشد و بعد از سال خمسی در آینده نزدیک جهت مسکن مصرف نکنید خمس تعلق می گیرد.
همچنین آیات عظام تقلید، در پاسخ به این پرسش که، آیا به پولی که جهت گرفتن وام مسکن، در بانک گذاشته می شود و چندین سال از آن می گذرد، خمس تعلق می گیرد؟ فرموده اند:
امام راحل (ره)، خامنه ای، سیستانی، تبریزی (ره)، مکارم و وحید: آری، خمس دارد.[۲]
فاضل (ره)، بهجت و نوری: اگر برای تهیه خانه مورد نیاز، راهی جز این ندارد، به پول پس انداز شده خمس تعلق نمی گیرد.[۳]
صافی: اگر خانه مسکونی در حال حاضر مورد نیاز او و در شأنش باشد و راهی جز طریق مذکور ندارد، به آن خمس تعلق نمی گیرد.[۴]
توجه به این نکته در پایان ضروری است: مراجعی که معتقدند پول مزبور خمس ندارد، فرموده اند چنان چه در آینده، صرف خرید منزل نشود، خمس آن را باید بدهد.[۵]
با توجه به اینکه رهن مسکن نیز یکی از روش های تهیه مسکن ضروری است شما با توجه به فتوای مرجع تقلید خود باید به تکلیف خود عمل نمائید.
برای آگاهی بیشتر به پاسخ زیر مراجعه فرمایید:
نمایه: خمس قرض الحسنه: دستگردان و مصالحه، سوال شماره ۲۷٫
[۱] توضيح المسائل مراجع، ج۲، ص: ۷۹، سؤال۹۰۹٫
[۲] مکارم، استفتائات، ج ۲، س ۵۳۳؛ تبریزی، استفتائات، س ۸۸۹؛ خامنه ای، اجوبة س ۹۰۸؛ سیستانی، sistani.org، خمس، ش ۱۰؛ دفتر: امام و وحید.
[۳] فاضل، جامع المسائل، ج ۱، س ۶۷۷؛ بهجت، توضیح المسائل، م ۱۳۹۱؛ نوری، استفتائات، ج ۲، ص ۳۲۸٫
[۴] صافی، جامع الاحکام، ج ۱، س ۷۰۶٫
[۵] رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: ۲۴۰/۵۰۰۰۱۶