سؤال ۶۶: اگر در نماز جماعت امام با زاويه اي حدود سي درجه بايستد آيا بر نماز گزاران هم واجب است كه با همين زاويه بايستند. با توجه به اينكه اختلاف درجه قبله تا سي درجه اشكالي ندارد؟ در اين صورت بايد صفوف نماز با اين زاويه باشد يا هر كسي مي تواند سر جاي خود سي درجه بايستد؟
پاسخ ۶۶: یکی از مبطلات نماز این است که نماز گزار عمداً يا از روى فراموشى، از قبله انحراف پيدا كند. يعنى اين كه پشت به قبله يا به طرف راست يا چپ قبله برگردد، بلكه اگر نماز گزار عمداً به قدرى برگردد كه نگويند او رو به قبله است (حتى اگر به طرف راست يا چپ نرسد)، نماز او باطل مى‌شود.[۱]
اگر در بين نماز فهميد كه از قبله منحرف است پس اگر انحراف در بين طرف راست و چپ او بوده و قبله در جهت پشت قرار نگرفته باشد به طرف قبله متوجه مى‌شود و بقيه نمازش را مى‌خواند و صحيح است ولى اگر پشت به قبله بوده و يا كاملًا به طرف راست يا چپ بوده نماز را قطع مى‌كند و دوباره رو به قبله نماز مى‌خواند.[۲]
نظر دفاتر مراجع عظام تقلید در مورد سؤال ذکر شده در بالا به شرح زیر است:
دفتر حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):
نماز را بايد به طرف قبله خواند و انسان نمى‌تواند عمداً با انحراف سى درجه از قبله نماز بخواند.[۳]
دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):
باید رو به قبله بایستند و انحراف بیش از سه یا چهار درجه جایز نیست.[۴]
دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):
صفوف نماز جماعت بايد در جهت قبله باشد و ايستادن كج و معوج خلاف فلسفه نماز جماعت است و تعديل صفوف يكى از مستحبات نماز جماعت است.
بنابراین مأمومین وظیفه دارند که امام جماعت را متوجه کنند تا در جهت قبله نماز بخواند.[۵]
برای آگاهی بیشتر در این مورد به پاسخ زیر مراجعه فرمایید:
نمایه: حکم نمازهای خوانده شده با اشتباه در جهت قبله، پاسخ شماره ۶۳٫
[۱] . توضیح المسائل امام خمینی، ص ۲۴۸، مسأله ۱۰۸۴٫
[۲] . توضيح المسائل (محشى – امام خمينى)، ج۱، ص: ۴۳۵، بهجت، مسأله ۶۵۹٫
[۳] . برای آگاهی بیشتر به: پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه ای، اجوبه الاستفتائات، بحث قبله مراجعه فرمایید.
[۴] . برای آگاهی بیشتر به: پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی، مبحث انحراف از جهت قبله در نماز مراجعه فرمایید.
[۵] . برای آگاهی بیشتر به: پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، کتب فتوایی، مبطلات نماز مراجعه فرمایید.
