سؤال ۱۷۹: آيا حائض مي تواند براي حفظ ظاهر به صورت صوري نماز بخواند؟ لطفا آنچه بر حائض حرام، مکروه و مستحب است را نام ببرید؟
پاسخ ۱۷۹: نمازی که به قصد دستور و وظیفه بوده و باید با وضو، غسل یا تیمم به جا آورده شود، بر حائض حرام است. اما مستحبّ است که حائض در وقت نماز، خود را از خون پاك نمايد و پنبه و دستمال را عوض كند و وضو بگيرد و اگر نمى‌تواند وضو بگيرد تيمم نمايد و در جاى نماز رو به قبله بنشيند و مشغول ذكر و دعا و صلوات شود.[۱] بنابراین اشکالی در خواندن صوری نمازی که به قصد دستور و وظیفه نباشد، نیست.
ضمیمه: پاسخ مراجع عظام تقلید در مورد این سؤال به شرح زیر می باشد:
حضرت آیت الله مقام معظم رهبری: جايز نيست مگر آن كه به قصد دستور و وظيفه نباشد.
حضرت آیت الله مکارم شیرازی: اشكالي ندارد.[۲]
آنچه بر حائض حرام است
– عبادتهايى كه مانند نماز بايد با وضو يا غسل يا تيمّم به جا آورده شود، ولى به جا آوردن عبادتهايى كه وضو و غسل و تيمّم براى آنها لازم نيست، مانند نماز ميّت، مانعى ندارد.
– تمام چيزهايى كه بر جنب حرام است و در احكام جنابت گفته شد.
– جماع كردن در فرج، كه هم براى مرد حرام است و هم براى زن، اگر چه به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد، بلكه احتياط واجب آن است كه مقدار كمتر از ختنه‌گاه را هم داخل نكند و در دبر زن حائض، وطى كردن، كراهت شديده دارد.[۳]
آنچه بر حائض مکروه است
– خواندن قرآن (اگر چه كمتر از هفت آيه باشد)[۴] که سجده واجب ندارد. معنای کراهت در اینجا کمتر بودن ثواب می باشد.[۵]
– حمل قرآن هر چند در روكش و غلاف باشد.
– رساندن جايى از بدن به حاشيه و ما بين خطهاى قرآن.
– خضاب كردن به حنا و مانند آن.[۶]
– حضور جنب و حائض نزد انسان محتضر (شخصی كه درحال جان دادن است) نیز مكروه است.[۷]
آنچه بر حائض مستحب است
– در وقت نماز، خود را از خون پاك نمايد و پنبه و دستمال را عوض كند و وضو بگيرد و اگر نمى‌تواند وضو بگيرد تيمم نمايد و در جاى نماز رو به قبله بنشيند و مشغول ذكر و دعا و صلوات شود.[۸]
– اگر نماز ميّت را به جماعت مى‌خواند در صفى تنها بايستد.[۹]
برای آگاهی بیشتر پاسخ های زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: لمس خطوط قرآن و اسماء متبرکه بدون وضو، پاسخ شماره ۳۱٫
نمایه: آداب ظاهری و باطنی تلاوت قرآن کریم، پاسخ شماره ۱۴۸٫
[۱] . توضیح المسائل (محشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۲۶۹، مسأله ۴۷۶٫
[۲] . استفتاء از دفاتر معظم له.
[۳] . توضیح المسائل (محشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۲۶۰، مسأله ۴۵۰٫
[۴] . تحریر الوسیله امام خمینی، ج ۱، ص ۹۹، مسأله ۱۶٫
[۵] . سایت رسمی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سیستانی، پرسش و پاسخ، حیض.
[۶] . توضیح المسائل (محشی – امام خمینی)، ج ۱، ص ۲۶۹-۲۷۰، مسأله ۴۷۷٫
[۷] . همان، ص ۳۱۲، مسأله ۵۴۰٫
[۸] . همان، ص ۲۶۹، مسأله ۴۷۶٫
[۹] . همان، ص ۳۳۸، مسأله ۶۱۱٫