سؤال ۲۲۹: لطفا جاهایی که فقط قضای روزه واجب است را بیان کنید؟
پاسخ ۲۲۹: در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است و كفاره واجب نيست. این موارد به شرح زیر می باشد:
اول: آن كه روزه دار در روز ماه رمضان عمداً قى كند.
دوم: آن كه در شب ماه رمضان جنب باشد و تا اذان صبح از خواب سوم بيدار نشود.
سوم: عملى كه روزه را باطل مى‌كند به جا نياورد ولى نيت روزه نكند، يا ريا كند، يا قصد كند كه روزه نباشد.
چهارم: آن كه در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش كند و با حال جنابت يك روز يا چند روز روزه بگيرد.
پنجم: آن كه در ماه رمضان بدون اين كه تحقيق كند صبح شده يا نه، كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده و نيز اگر بعد از تحقيق با اين كه گمان دارد صبح شده، كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده قضاى آن روزه بر او واجب است (ولى اگر بعد از تحقيق گمان يا يقين كند كه صبح نشده و چيزى بخورد و بعد معلوم شود صبح بوده قضا واجب نيست) بلكه اگر بعد از تحقيق شك كند كه صبح شده يا نه و كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا واجب نيست.
ششم: آن كه كسى بگويد صبح نشده و انسان به گفتۀ او كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.
هفتم: آن كه كسى بگويد صبح شده و انسان به گفتۀ او يقين نكند، يا خيال كند شوخى مى‌كند و كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.
هشتم: آن كه به گفتۀ كس ديگر كه عادل باشد افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است.
نهم: آن كه در هواى صاف به واسطۀ تاريكى يقين كند كه مغرب شده و افطار كند بعد معلوم شود مغرب نبوده است ولى اگر در هواى ابر به گمان اين كه مغرب شده افطار كند، بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نيست.
دهم: آن كه براى خنك شدن، يا بى‌جهت مضمضه كند يعنى آب در دهان بگرداند و بى‌اختيار فرو رود، ولى اگر فراموش كند كه روزه است و آب را فرو دهد، يا براى وضو مضمضه كند و بى‌اختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.[۱]
برای آگاهی بیشتر پاسخهای زیر را مطالعه فرمایید:
نمایه: جاهایی که قضا و کفاره روزه واجب است، پاسخ شماره ۲۲۸٫
نمایه: ادای کفاره روزه تا رمضان سال بعد، پاسخ شماره ۴۳٫
نمایه: چیزهایی که روزه را باطل می کند / آنچه که برای روزه دار مکروه است، سوال شماره ۳۷٫
نمایه: خوردن و آشامیدن سهوی در حال روزه، سوال شماره ۳۶٫
[۱] . توضيح المسائل (محشى – امام خمينى)، ج۱، ص ۹۳۸-۹۳۹، مسأله ۱۶۸۸٫